รูขุมขนกว้าง คือ ลักษณะรูขุมขนบนใบหน้าที่มีขนาดใหญ่กว่าปกติ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น เพศ พันธุกรรม ฮอร์โมน ถึงแม้ว่ารูขุมขนกว้างจะไม่ได้ทำให้เกิดความเจ็บปวด แต่รูขุมขนกว้างอาจนำไปสู่ปัญหาผิวต่าง ๆ เช่น ผิวมัน สิว และอาจสร้างความวิตกกังวลและความไม่มั่นใจแก่ผู้ที่กำลังมีปัญหารูขุมขนกว้างได้
รูขุมขนบนผิวหนังเป็นทางผ่านของเหงื่อและน้ำมันที่ผลิตจากต่อมไขมันในชั้นใต้ผิวหนัง โดยรูขุมขนกว้างมักเกิดขึ้นบนใบหน้าบริเวณแก้ม หน้าผาก เหนือปาก หูชั้นนอก หรือตามลำตัว เช่น บริเวณแผ่นหลัง ซึ่งวิธีรับมือรูขุมขนกว้างมีหลายวิธี เช่น การทำความสะอาดใบหน้า การบำรุงผิวหน้าด้วยผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ โดยวิธีเหล่านี้อาจช่วยให้รูขุมขนมีขนาดเล็กลงและป้องกันปัญหาต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นเมื่อมีรูขุมขนกว้าง
สาเหตุของการเกิดรูขุมขนกว้าง
สาเหตุของการเกิดรูขุมขนกว้างยังคงไม่เป็นที่ปรากฏแน่ชัด แต่อาจเกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมหรือเชื้อชาติ นอกจากนี้ยังอาจมีปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจทำให้รูขุมขนกว้างได้ เช่น
- ต่อมไขมันมีขนาดใหญ่ขึ้น ซึ่งอาจทำให้มีการผลิตน้ำมันมากขึ้น
- อายุที่มากขึ้น เมื่อมีอายุมากขึ้น คอลลาเจนและอีลาสตินอาจมีปริมาณลดลง ซึ่งอาจส่งผลให้เรื่องความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของผิวลดลง และทำให้เห็นรูขุมขนกว้างขึ้น
- การโดนแดดมากเกินไป รังสียูวีในแสงแดดอาจทำลายคอลลาเจนและอีลาสตินได้ ซึ่งอาจทำให้เกิดรูขุมขนกว้างตามมา
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน รูขุมขนอาจกว้างขึ้นเมื่อฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงในช่วงต่าง ๆ เช่น ช่วงเข้าวัยหนุ่มสาว (Puberty) หรือช่วงก่อนมีประจำเดือน
แนวทางรับมือและจัดการรูขุมขนกว้าง
รูขุมขนกว้างอาจทำให้เกิดสิวหรือปัญหาบนใบหน้าและผิวหนังบริเวณต่าง ๆ ได้ ดังนั้น การดูแลจัดการและลดโอกาสในการเกิดรูขุมขนกว้าง จึงอาจทำได้โดยการดูแลผิวไม่ให้เผชิญกับความเสี่ยงที่จะนำไปสู่ปัญหารูขุมขนกว้างต่อไปได้
โดยในปัจจุบันยังไม่มีวิธีทางการแพทย์ที่ใช้รักษารูขุมขนกว้างโดยเฉพาะ เพราะรูขุมขนกว้างไม่สามารถรักษากำจัดให้หายขาดหมดไปได้ อย่างไรก็ตาม ยังคงมีวิธีลดรูขุมขนกว้างมีหลายวิธีที่อาจทำให้รูขุมขนมีขนาดเล็กลงได้ เช่น
1. ทำความสะอาดผิวหน้า
ควรล้างหน้าประมาณวันละ 1–2 ครั้ง และเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าที่ถนอมผิวและไม่ทำให้เกิดการอุดตัน การล้างหน้าอาจช่วยลดสิ่งสกปรกอุดตันในรูขุมขน และอาจช่วยไม่ให้รูขุมขนกว้างหรือขยายใหญ่ขึ้นไปอีก
2. บำรุงผิวอย่างเหมาะสม
ควรเลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิวเพื่อป้องกันปัญหาผิวแห้ง หรือที่เรียกว่ากลุ่มมอยส์เจอไรเซอร์ เพราะผิวแห้งอาจทำให้น้ำมันผลิตออกมามากขึ้น ส่วนผู้ที่มีผิวมัน ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีส่วนผสมของน้ำมัน โดยตัวอย่างการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับผู้ที่มีรูขุมขนกว้าง เช่น
- ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของเรตินอล (Retinol) ซึ่งเป็นสารอนุพันธ์ของวิตามินเอ จะมีส่วนช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน ทำให้รูขุมขนดูเล็กลง และยังมีผลต่อการรักษาสิวด้วย
- ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของแร่สังกะสีและแมกนีเซียม เพื่อช่วยรักษาสมดุลความมันของผิว และทำให้รูขุมขนดูเล็กลง
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยผลัดเซลล์ผิวอย่างกรดซาลิไซลิก (Salicylic Acid) เพื่อลดการอุดตันของสิ่งสกปรกและน้ำมันส่วนเกินบริเวณขุมขน
3. ใช้เครื่องสำอางที่ไม่ก่อให้เกิดการอุดตัน
บางคนใช้เครื่องสำอางเพื่อปกปิดรูขุมขนกว้างและร่องรอยต่าง ๆ บนใบหน้า การเลือกใช้เครื่องสำอางก็มีผลต่อสภาพผิวหน้าด้วยเช่นกัน ดังนั้น ควรเลือกใช้เครื่องสำอางหรือผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และมีฉลากระบุว่า non-comedogenic หรือไม่ทำให้เกิดสิวอุดตันนั่นเอง
นอกจากนี้ ควรล้างหน้าให้สะอาดและชำระล้างเครื่องสำอางออกให้หมดทุกครั้งก่อนเข้านอน ต้องระมัดระวังไม่ให้นอนหลับไปพร้อมกับเครื่องสำอาง เพราะจะทำให้รูขุมขนเกิดการอุดตันของน้ำมันและสิ่งสกปรก
4. ใช้กระดาษซับหน้ามันระหว่างวัน
การใช้กระดาษซับหน้ามันซับทำความสะอาดใบหน้าในระหว่างวัน อาจช่วยลดความมันบนใบหน้าซึ่งจะนำไปสู่การอุดตันรูขุมขนและการอักเสบของผิวหน้าได้ต่อไป
5. ทาครีมกันแดด
แม้แสงแดดจะมีส่วนช่วยในการสังเคราะห์วิตามินดีที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย แต่การสัมผัสแสงแดดมากจนเกินไป อาจทำให้รูขุมขนกว้างขึ้นได้ ดังนั้น ในทุก ๆ วัน ควรทาครีมกันแดดหรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระบุค่า SPF 30 ขึ้นไป นอกจากนี้ ควรสวมเครื่องแต่งกายปกปิดผิว หรือสวมหมวกปีกกว้างเมื่อต้องออกแดด และหลีกเลี่ยงการตากแดดในช่วงเวลาที่แดดจ้าเป็นเวลานาน เช่น ช่วง 10 โมงเช้า ไปจนถึง 4 โมงเย็น
6. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารไขมันสูงหรืออาหารที่มีน้ำตาลสูง เพราะการกินอาหารเหล่านี้มากเกินไป อาจทำให้ฮอร์โมนต่าง ๆ เกิดการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะฮอร์โมนอินซูลิน หากฮอร์โมนอินซูลินเพิ่มมากขึ้น อาจส่งผลให้เกิดผิวมันตามมา โดยผิวมันอาจทำให้น้ำมันส่วนเกินอุดตันรูขุมขนและทำให้รูขุมขนกว้างได้
นอกจากนี้ การรับประทานน้ำตาลมากเกินไปยังอาจทำให้คอลลาเจนในผิวลดลง ซึ่งอาจส่งผลให้ผิวขาดความยืดหยุ่น และเกิดรูขุมขนกว้างขึ้นได้
ควรรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการในปริมาณที่เหมาะสม โดยเน้นรับประทานอาหารที่มีไขมันต่ำ หรือมีน้ำตาลน้อย ขนมที่มีประโยชน์ ผลิตจากวัตถุดิบธรรมชาติที่ไม่ปรุงแต่งสิ่งเจือปน และอาหารจำพวกผักผลไม้
หากรูขุมขนกว้างยังไม่ดีขึ้นหลังจากการใช้วิธีดูแลตัวเองต่าง ๆ แล้ว อาจลองปรึกษาแพทย์ผิวหนัง โดยแพทย์อาจแนะนำวิธีการต่าง ๆ ที่อาจช่วยลดขนาดของรูขุมขน เช่น การเลเซอร์ผิวหนัง การกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนใต้ผิวหนังโดยใช้เข็มขนาดเล็ก (Microneedling)
