Lactulose (แล็กทูโลส)
Lactulose (แล็กทูโลส) เป็นน้ำตาลสังเคราะห์ช่วยรักษาอาการท้องผูก เมื่อรับประทานเข้าไปตัวยาจะแตกออกในลำไส้ใหญ่แล้วออกฤทธิ์ด้วยการดึงน้ำจากร่างกายมายังลำไส้ใหญ่ ทำให้อุจจาระนิ่มลงและขับออกมาได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังสามารถใช้รักษาผู้ป่วยโรคตับที่มีระดับแอมโมเนียในเลือดสูงโดยจะช่วยดูดแอมโมเนียมาที่ลำไส้แล้วขับออกไปทางทวารหนัก
เกี่ยวกับ Lactulose
| กลุ่มยา | ยาระบายเพิ่มน้ำในลำไส้ |
| ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ ยาหาซื้อได้เองจากร้านขายยา |
| สรรพคุณ | รักษาอาการท้องผูก อาการผิดปกติทางสมองจากโรคตับ |
| กลุ่มผู้ป่วย | เด็กและผู้ใหญ่ |
| รูปแบบของยา | ยาผง ยาน้ำ |
คำเตือนการใช้ยา Lactulose
- แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบหากแพ้ยาแล็กทูโลสหรือยาชนิดใดก็ตาม
- แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงยา สมุนไพร วิตามิน หรืออาหารเสริมใด ๆ ที่กำลังใช้ โดยเฉพาะยาลดกรด ยาปฏิชีวนะ เช่น นีโอมัยซิน (Neomycin) รวมถึงยาระบายต่าง ๆ
- ผู้ที่ต้องรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลต่ำไม่ควรใช้ยานี้ เนื่องจากแล็กทูโลสประกอบด้วยน้ำตาลแล็กโทสและกาแล็กโทส
- ผู้ที่ป่วยเป็นโรคชนิดใดก็ตามควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือผู้ที่ต้องรับการผ่าตัดหรือตรวจลำไส้
- ผู้ที่มีปัญหาในการย่อยน้ำตาลแล็กโทสควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้
- หญิงตั้งครรภ์ กำลังวางแผนตั้งครรภ์ และหญิงที่ให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา และหากเกิดการตั้งครรภ์ขึ้นระหว่างใช้ยาต้องแจ้งให้แพทย์ทราบ
- ผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยร่างกายอ่อนแอที่ได้รับแล็กทูโลสนานกว่า 6 เดือนควรมีการตรวจวัดเกลือแร่ในเลือดเป็นระยะ
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาลดกรดระหว่างใช้ยาแล็กทูโลส เนื่องจากยาลดกรดอาจส่งผลให้ร่างกายดูดซึมแล็กทูโลสได้ยากขึ้น ให้ใช้เฉพาะชนิดที่แพทย์แนะนำเท่านั้น
- หากมีอาการท้องเสียอย่างรุนแรงหรือต่อเนื่อง ควรหยุดใช้ยานี้และไปพบแพทย์ทันที
ปริมาณการใช้ยา Lactulose
รักษาอาการท้องผูกเรื้อรัง
- ผู้ใหญ่รับประทานวันละ 15 มิลลิลิตร
- เด็กรับประทานวันละ 0.7-2 กรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม/วัน (1-3 มิลลิลิตร/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม/วัน) โดยอาจแบ่งรับประทาน 2-3 ครั้งต่อวัน และไม่แนะนำให้รับประทานมากกว่า 40 กรัม/วัน (60 มิลลิตร/วัน)
รักษาอาการท้องผูกเฉียบพลัน
- ผู้ใหญ่รับประทานวันละ 15 มิลลิลิตร ควรรับประทานจนกว่าจะกลับมาขับถ่ายเป็นปกติ
รักษาอาการผิดปกติทางสมองจากโรคตับ
- ผู้ใหญ่ เบื้องต้นรับประทานวันละ 3 ครั้ง ครั้งละ 30 มิลลิลิตร ส่วนการรักษาอย่างต่อเนื่องให้รับประทานวันละ 3 ครั้ง ครั้งละ 30-45 มิลลิลิตร
- เด็ก รับประทานวันละ 26.7-60 กรัม/วัน (40-90 มิลลิลิตร) อาจแบ่งรับประทานวันละ 3-4 ครั้ง และปรับปริมาณการใช้เพื่อให้มีการถ่ายอุจจาระ 2-3 ครั้งต่อวัน
- ทารก รับประทานวันละ 1.7-6.7 กรัม/วัน (2.5-10 มิลลิลิตร) อาจแบ่งรับประทานวันละ 3-4 ครั้ง และปรับปริมาณการใช้เพื่อให้มีการถ่ายอุจจาระ 2-3 ครั้งต่อวัน
การใช้ยา Lactulose
- ใช้ยาตามปริมาณและระยะเวลาที่แพทย์กำหนดหรือตามคำแนะนำบนฉลากยา ไม่ควรใช้ในปริมาณที่มากกว่า น้อยกว่า หรือนานกว่าระยะเวลาที่กำหนด
- การรับประทานยาเกินปริมาณที่กำหนดอาจมีผลข้างเคียงทำให้เกิดอาการสับสน กระหายน้ำมาก ปัสสาวะมากขึ้น อัตราการเต้นของหัวใจไม่สม่ำเสมอ ปวดเมื่อยขา และกล้ามเนื้ออ่อนแรงได้
- ยาน้ำควรรับประทานโดยใช้ช้อนหรือถ้วยสำหรับวัดปริมาณเพื่อความแม่นยำ ไม่ควรใช้ช้อนธรรมดา หากไม่มีอุปกรณ์สำหรับวัดให้สอบถามจากเภสัชกร
- หากลืมรับประทานยาให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หรือข้ามไปรับประทานยาครั้งต่อไปหากใกล้ถึงเวลา ห้ามเพิ่มปริมาณยาทดแทน
- หลังรับประทานยาอาจต้องรอนานถึง 48 ชั่วโมงจึงจะเห็นผลเต็มที่ แต่หากรับประทานหลายวันแล้วอาการยังไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง ควรปรึกษาแพทย์
- ยาแล็กทูโลสชนิดผงควรใช้ผสมกับน้ำอย่างน้อยประมาณ 120 มิลลิลิตร และอาจผสมน้ำผลไม้หรือนมเพื่อให้รับประทานได้ง่ายขึ้น
- ยาแล็กทูโลสในรูปแบบยาน้ำอาจมีสีเข้มขึ้นได้เอง ซึ่งจะไม่เป็นอันตรายใด ๆ แต่หากพบว่ายาเปลี่ยนสีเข้มขึ้นมาก หรือมีลักษณะเหนียวข้นหรือใสขึ้นก็ไม่ควรนำมาใช้
- ยานี้ควรเก็บรักษาที่อุณภูมิห้อง ห่างไกลจากความชื้น ความร้อน และพ้นจากมือเด็ก
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Lactulose
ผู้ที่มีอาการบ่งบอกถึงการแพ้ยา เช่น หายใจลำบาก ลมพิษ มีอาการบวมที่ลิ้น ริมฝีปาก ใบหน้า หรือลำคอให้รีบไปพบแพทย์ นอกจากนี้ควรหยุดใช้ยาและไปพบแพทย์ทันทีเมื่อมีอาการต่อไปนี้
- ท้องเสียอย่างรุนแรงหรือต่อเนื่อง
- อาเจียน
- เจ็บหรือปวดบีบที่ท้อง
บางครั้งการใช้ยาอาจมีผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรง อย่างไรก็ตามหากอาการเหล่านี้รุนแรงขึ้นหรือเป็นอย่างต่อเนื่องก็ควรต้องไปพบแพทย์เช่นกัน
- ปวดท้อง
- ท้องเสีย
- คลื่นไส้
- ท้องอืด มีแก๊สในกระเพาะ
