หม้อทอดไร้น้ำมัน ทำอาหารที่ดีต่อสุขภาพได้จริงหรือ

หม้อทอดไร้น้ำมันเริ่มได้รับความนิยมอย่างมาก เนื่องจากคำโฆษณาเกี่ยวกับคุณสมบัติการทำงานที่ใช้น้ำมันน้อยกว่าการทำอาหารแบบปกติ และมีวิธีใช้งานที่ไม่ยุ่งยาก จึงไม่จำเป็นต้องมีทักษะการทำอาหารมากนัก ทำให้หม้อทอดไร้น้ำมันเป็นที่นิยมในกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่ชอบความสะดวกสบาย และกลุ่มคนรักสุขภาพที่สนใจทำอาหารรับประทานเอง

หม้อทอดไร้น้ำมันมักมีลักษณะเป็นทรงสี่เหลี่ยมหรือรูปไข่ สามารถวางบนโต๊ะได้ ส่วนมากนิยมนำมาทำอาหารประเภททอด อย่างไก่ทอดหรือเฟรนช์ฟรายส์ เนื่องจากไม่จำเป็นต้องใช้น้ำมันจำนวนมากในการทำอาหาร แต่ให้รสสัมผัสที่ดีและสีสันที่ใกล้เคียงกับการทอดแบบทั่วไป จึงอาจช่วยลดปริมาณไขมันที่มากเกินความต้องการของร่างกายได้ แต่หลายคนอาจยังไม่แน่ใจว่าหม้อทอดไร้น้ำมันมีคุณสมบัติที่ดีต่อสุขภาพจริงตามคำโฆษณาหรือไม่ บทความนี้อาจช่วยคลายความสงสัยให้คุณได้

หม้อทอดไร้น้ำมันทำงานอย่างไร

หม้อทอดไร้น้ำมันทำงานโดยเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานความร้อน หลักการทำงานของหม้อทอดไร้น้ำมันคือใช้ลมร้อนทำให้อาหารสุกจากผิวด้านนอกก่อน ลมร้อนที่หมุนเวียนภายในหม้อจะดึงน้ำมันส่วนเกินออกจากอาหารและหล่นลงไปที่ด้านล่างตะแกรงวางอาหาร ทำให้อาหารที่ทำเสร็จมีลักษณะกรอบนอกนุ่มใน เป็นที่ถูกใจของใครหลาย ๆ คน

หม้อทอดไร้น้ำมันช่วยให้อาหารสุกภายในเวลาอันรวดเร็ว โดยสามารถควบคุมอุณหภูมิในการทำอาหารให้คงที่และประหยัดพลังงาน จึงมั่นใจได้ว่าอาหารที่ได้จะมีคุณภาพใกล้เคียงกันเมื่อใช้ระยะเวลาและอุณหภูมิเท่ากันตามที่กำหนดไว้

หม้อทอดไร้น้ำมัน ทางเลือกเพื่อสุขภาพหรือแค่การตลาด

การรับประทานอาหารที่ผ่านกระบวนการทอดส่งผลเสียต่อสุขภาพโดยตรง เช่น เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดโรคอ้วน ความดันโลหิตสูง และคอเลสเตอรอลสูง เป็นต้น นอกจากนี้ ผลการวิจัยยังระบุว่า ผู้ที่รับประทานอาหารทอด 1–3 ครั้งต่อสัปดาห์ จะมีความเสี่ยงของโรคหัวใจขาดเลือดและโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น 7 เปอร์เซ็นต์ ส่วนผู้ที่รับประทานทุกวันจะมีความเสี่ยงของโรคดังกล่าวเพิ่มขึ้นถึง 14 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับผู้ที่รับประทานน้อยกว่าสัปดาห์ละ 1 ครั้ง 

ทั้งนี้ หม้อทอดไร้น้ำมันอาจเป็นทางเลือกในการประกอบอาหารเพื่อสุขภาพเนื่องจากคุณสมบัติต่อไปนี้

ลดปริมาณแคลอรี่ที่ร่างกายได้รับ

การทำอาหารด้วยหม้อทอดไร้น้ำมันอาจช่วยลดปริมาณแคลอรี่ลงกว่า 70–80 เปอร์เซ็นต์ และปริมาณไขมันน้อยกว่าเมื่อเทียบกับการทอดโดยใส่น้ำมันท่วมอาหาร (Deep Frying) เป็นเพราะหม้อทอดไร้น้ำมันใช้น้ำมันในการประกอบอาหารน้อยกว่า โดยการทอดแบบใช้น้ำมันท่วมอาหารในแต่ละครั้งจะใช้น้ำมันมากถึง 750 มิลลิลิตร ขณะที่การใช้หม้อทอดไร้น้ำมันอาจไม่จำเป็นต้องใช้น้ำมันเพิ่มเติม หรือใช้เพียง 15 มิลลิลิตร หรือประมาณ 1 ช้อนโต๊ะเท่านั้น

ลดความเสี่ยงของการรับสารก่อมะเร็ง

สารอะคริลาไมด์ (Acrylamide) เป็นสารที่มักพบในของทอดหลายชนิด ซึ่งคาดว่าเป็นสารก่อมะเร็งชนิดหนึ่งที่เกิดจากการปฏิกิริยาทางเคมีเมื่อนำอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง อย่างเฟรนช์ฟรายส์ มันฝรั่งแผ่นทอดกรอบ และอาหารเช้าซีเรียล ไปผ่านความร้อนที่อุณหภูมิ 120 องศาเซลเซียสขึ้นไป โดยงานวิจัยชิ้นหนึ่งพบว่า การใช้หม้อทอดไร้น้ำมันช่วยลดปริมาณของสารอะคริลาไมด์ในอาหารได้ถึง 90 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับการทอดแบบใส่น้ำมันท่วมอาหาร

อย่างไรก็ตาม การใช้หม้อทอดไร้น้ำมันในการทำอาหารมีข้อควรรู้และควรระวังเพื่อประกอบการตัดสินใจเลือกซื้อและใช้งาน ดังนี้

• หม้อทอดไร้น้ำมันอาจช่วยลดปริมาณน้ำมันในอาหารที่บริโภคได้จริง แต่การรับประทานของทอดบ่อยครั้งอาจนำไปสู่โรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคหัวใจล้มเหลว ความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และโรคมะเร็งบางชนิด
• การรับประทานอาหารให้ดีต่อสุขภาพควรคำนึงถึงประเภทของอาหารที่รับประทานเป็นหลัก หากเลือกนำอาหารแช่แข็งมาอุ่นให้ร้อนในหม้อทอดไร้น้ำมัน อย่างปลาทอด ไก่ทอด หรือเฟรนช์ฟรายส์ อาจทำให้คุณไม่ได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพมากนัก เพราะอาหารเหล่านี้ผ่านกระบวนการทอดโดยใช้น้ำมันปริมาณมากมาก่อนแล้ว
• งานวิจัยชิ้นหนึ่งระบุว่าการทอดปลาในหม้อทอดไร้น้ำมันอาจเพิ่มปริมาณของสาร Cholesterol Oxidation Products (COPs) ที่เกิดจากการสลายตัวของคอเลสเตอรอลในเนื้อสัตว์เมื่อผ่านความร้อน โดยพบในเนื้อปลาและเนื้อวัว ซึ่งสารนี้อาจเพิ่มความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดแดงแข็ง โรคมะเร็ง และโรคอื่น ๆ
• การทำงานของหม้อทอดไร้น้ำมันทำให้ความร้อนเพิ่มสูงขึ้นได้ภายในเวลาสั้น ๆ และอาจทำให้อาหารไหม้ได้ง่าย จึงควรระมัดระวังขณะทำอาหาร เพราะการรับประทานอาหารที่ไหม้เกรียมอาจทำให้ร่างกายได้รับสารก่อมะเร็ง (Carcinogen) ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

ทำอาหารด้วยหม้อทอดไร้น้ำมันอย่างไรให้ดีต่อสุขภาพ

หากต้องการให้อาหารจานโปรดมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากขึ้นอาจลองใช้วิธีต่อไปนี้

• เลือกวัตถุดิบที่ดีต่อสุขภาพในการทำอาหาร เช่น นำบร็อคโคลี กะหล่ำดอก และมะเขือเทศสดหั่นเป็นชิ้น และนำไปย่างให้สุกในหม้อทอดไร้น้ำมัน หรือหากอยากรับประทานมันฝรั่งทอด ควรใช้มันฝรั่งดิบที่หั่นเป็นเส้นแทนเฟรนช์ฟรายด์สำเร็จรูปแช่แข็ง หรือเลือกเนื้อสัตว์ที่มีประโยชน์สำหรับเมนูเพื่อสุขภาพ อย่างปลาแซลมอน อกไก่หรือเนื้อไม่ติดมัน เป็นต้น
• ใช้น้ำมันที่มีปริมาณไขมันอิ่มตัวน้อยในการประกอบอาหาร อย่างน้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนล่า น้ำมันถั่วเหลือง หรือน้ำมันดอกทานตะวัน เพราะการรับประทานอาหารที่มีปริมาณไขมันอิ่มตัวสูงอาจทำให้ระดับคอเลสเตอรอลสูงและเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง

อย่างไรก็ตาม การใช้หม้อทอดไร้น้ำมันเป็นอีกทางเลือกในการประกอบอาหารที่ใช้น้ำมันน้อย สิ่งสำคัญคือการควบคุมการรับประทานอาหารให้เหมาะสม โดยควรลดปริมาณการรับประทานของทอดลง หรือทำอาหารด้วยวิธีอบ ย่าง นึ่ง หรือต้มแทนการทอด เพื่อลดปัญหาสุขภาพจากการรับประทานของทอด หากต้องการใช้หม้อทอดไร้น้ำมันควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) เพื่อความปลอดภัยในการใช้งาน