Doxylamine (ดอกซีลามีน)
Doxylamine (ดอกซีลามีน) เป็นยาต้านฮิสตามีนหรือยาแก้แพ้ที่ออกฤทธิ์ยับยั้งสารฮิสตามีนที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ต่าง ๆ เช่น คัดจมูก น้ำมูกไหล จาม คันจมูก คันคอ หรือคันตา ใช้บรรเทาอาการนอนไม่หลับในระยะสั้น ใช้บรรเทาอาการแพ้ท้อง และอาจใช้ร่วมกับยาแก้คัดจมูกหรือยาอื่น ๆ เพื่อบรรเทาอาการที่เกิดจากหวัด
ยา Doxylamine เป็นยาต้านฮิสตามีนรุ่นที่ 1 (First generation antihistamine) โดยยาอาจส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง และทำให้รู้สึกง่วงได้ ดังนั้น ควรใช้ยาชนิดนี้อย่างระมัดระวัง และไม่ควรใช้ยาก่อนการทำกิจกรรมที่ต้องใช้ความตื่นตัว เพราะอาจเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุได้
เกี่ยวกับยา Doxylamine
| กลุ่มยา | ยาต้านฮิสตามีน |
| ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่หาซื้อได้เอง |
| สรรพคุณ | ใช้บรรเทาอาการนอนไม่หลับ บรรเทาอาการจาม มีน้ำมูก และภูมิแพ้ |
| กลุ่มผู้ป่วย | ผู้ใหญ่ |
| การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ | Category A จากการศึกษาในมนุษย์ ไม่พบความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์เมื่อใช้ในช่วงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ รวมทั้งไม่มีหลักฐานทางการศึกษาที่แสดงว่ามีความเสี่ยงเมื่อใช้ในช่วงหลังเดือนที่สามเป็นต้นไป โอกาสที่จะเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์มีน้อย |
| การใช้ยาในผู้ให้นมบุตร | การใช้ยาในระยะสั้นอาจไม่ส่งผลกระทบต่อการให้นมบุตร แต่การใช้ยาในปริมาณมากหรือใช้ในระยะยาว อาจส่งผลให้ทารกที่ดื่มนมแม่เกิดอาการง่วงนอน หรือทำให้ปริมาณน้ำนมลดลง |
| รูปแบบของยา | ยารับประทาน |
คำเตือนในการใช้ยา Doxylamine
การใช้ยา Doxylamine อย่างปลอดภัย ผู้ใช้ควรปฏิบัติตามคำแนะนำต่าง ๆ ดังนี้
- แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยา หากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ รวมถึงหากแพ้ยาชนิดอื่น อาหาร หรือสารใด ๆ
- แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยาหากกำลังรับประทานยาชนิดอื่นอยู่ ทั้งยาที่ซื้อรับประทานเอง ยาตามใบสั่งแพทย์ วิตามิน อาหารเสริม สมุนไพร หรือยาทุกชนิดที่กำลังจะรับประทาน
- แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากกำลังป่วยหรือเคยมีปัญหาสุขภาพ เช่น โรคหัวใจ โรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง โรคลมชัก โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ภาวะความดันเลือดสูง โรคต้อหิน ไทรอยด์เป็นพิษ มีปัญหาด้านการหายใจ ปัสสาวะลำบาก
- แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากกำลังตั้งครรภ์ วางแผนมีบุตร หรือกำลังให้นมบุตร และแจ้งให้แพทย์ทราบทันทีหากตั้งครรภ์ในระหว่างที่ใช้ยา
- ยานี้อาจทำให้ง่วงซึม จึงไม่ควรขับขี่ยานพาหนะ ควบคุมเครื่องจักร หรือทำกิจกรรมที่ต้องอาศัยความตื่นตัว รวมทั้งไม่ควรดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้รู้สึกง่วงมากขึ้น
- ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานยาหรือใช้ผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติชนิดใด ๆ ที่ส่งผลให้ร่างกายเคลื่อนไหวช้าลง
- แจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบว่ากำลังรับประทานยา Doxylamine อยู่ หากต้องเข้ารับการผ่าตัด
- ขณะรับประทานยานี้ ควรระมัดระวังหากต้องอยู่ท่ามกลางอากาศที่ร้อนจัด หรือต้องทำกิจกรรมที่ต้องเคลื่อนไหวของร่างกายเยอะ และควรดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อไม่ให้ร่างกายเกิดภาวะขาดน้ำ
- ไม่ควรใช้ยานี้กับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 12 ปี และไม่ควรให้เด็กอายุต่ำกว่า 4 ปีรับประทานยาที่มีส่วนผสมของ Doxylamine โดยควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
- ผู้สูงอายุที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไปไม่ควรใช้ยา Doxylamine เพราะยาชนิดนี้ไม่ปลอดภัยหรือไม่มีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับยาอื่น ๆ ที่ใช้รักษาอาการเดียวกันในผู้ป่วยสูงวัย รวมถึงอาจทำให้ได้รับผลข้างเคียงเพิ่มขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาเสมอ
ปริมาณการใช้ยา Doxylamine
ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยา Doxylamine อาจขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้
โรคนอนไม่หลับ
ตัวอย่างปริมาณการใช้ยา Doxylamine เพื่อบรรเทาอาการนอนไม่หลับในระยะสั้น
ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณ 25 มิลลิกรัม ก่อนเข้านอน 30 นาที หรืออาจเพิ่มปริมาณยาเป็น 50 มิลลิกรัม หากมีความจำเป็น
ภาวะภูมิแพ้
ตัวอย่างปริมาณการใช้ยา Doxylamine เพื่อรักษาภาวะภูมิแพ้
ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณไม่เกินครั้งละ 25 มิลลิกรัม โดยมีระยะห่างระหว่างการรับประทานยาแต่ละครั้ง 4–6 ชั่วโมง ปริมาณยาสูงสุดไม่เกินวันละ 150 มิลลิกรัม
การใช้ยา Doxylamine
แนวทางการใช้ยา Doxylamine มีดังนี้
- ใช้ยาตามฉลากและคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างระมัดระวัง หากมีข้อสงสัยให้สอบถามแพทย์หรือเภสัชกรเสมอ
- ห้ามเริ่มรับประทานยา หยุดใช้ยา หรือปรับปริมาณยาเองหากแพทย์ไม่ได้แนะนำ หากคาดว่าตนเองรับประทานยาเกินปริมาณ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
- ห้ามรับประทานยานี้นานเกิน 2 สัปดาห์ หากแพทย์ไม่ได้สั่ง
- ควรไปพบแพทย์หากรับประทานยา Doxylamine พร้อมกับยาอื่น ๆ เพื่อรักษาอาการไอหรือหวัดแล้วมีอาการแย่ลง หรือมีอาการนานกว่า 1 สัปดาห์
- หากลืมรับประทานยาตามเวลาที่กำหนด ให้รีบรับประทานยาทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงเวลาที่ต้องรับประทานยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยารอบต่อไปโดยไม่ต้องรับประทานยาทดแทน
- ควรวัดปริมาณยา Doxylamine ชนิดน้ำ โดยใช้ถ้วยหรือช้อนตวงยาที่มาพร้อมกับยา หรือใช้ช้อนสำหรับตวงยาโดยเฉพาะ
- ไม่ใช้ยาร่วมกับผู้อื่น และไม่ให้ผู้อื่นรับประทานยาของตนเอง
- เก็บยาในอุณหภูมิห้อง และเก็บไว้ในที่ที่ปลอดภัย ให้ห่างจากเด็ก สัตว์เลี้ยง และความชื้น
- ควรทิ้งยา Doxylamine หากยาหมดอายุหรือยาไม่ได้ใช้เป็นเวลานานแล้ว โดยอาจสอบถามแพทย์เกี่ยวกับวิธีการกำจัดยาที่ถูกต้อง ทั้งนี้ ห้ามเทยาลงในชักโครกหรืออ่างล้างมือหากแพทย์ไม่ได้แนะนำ
ปฏิกิริยาระหว่างยา Doxylamine กับยาอื่น
ยา Doxylamine อาจก่อให้เกิดปฏิกิริยากับยาบางชนิด เช่น
- ยาต้านฮิสตามีนบางชนิด เช่น ยาเซทิริซีน (Cetirizine) ยาไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine)
- ยานอนหลับ หรือยารักษาโรควิตกกังวล เช่น ยาอัลปาโซแลม (Alprazolam) ยาลอราซีแพม (Lorazepam) ยาโซลพิเดม (Zolpidem)
- ยาคลายกล้ามเนื้อ เช่น ยาคาริโซโพรดอล (Carisoprodol) ยาไซโคลเบนซาพรีน (Cyclobenzaprine)
นอกจากยาดังกล่าวแล้ว ยา Doxylamine ยังอาจก่อให้เกิดปฏิกิริยากับยาอื่น ๆ ที่ส่งผลให้เกิดอาการง่วงนอน ทั้งนี้ ควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้ง หากกำลังรับประทานยาชนิดใดอยู่
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Doxylamine
การใช้ยา Doxylamine อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น รู้สึกง่วง มีเสมหะข้นเหนียวในจมูกหรือคอ ปวดศีรษะ ปาก จมูกและคอแห้ง คลื่นไส้ ท้องผูก แน่นหน้าอกมากขึ้น โดยผู้ป่วยควรไปพบแพทย์หากพบอาการรุนแรงหรืออาการป่วยไม่มีท่าทีว่าจะดีขึ้น
นอกจากนี้ ควรไปพบแพทย์ทันทีหากหลังจากใช้ยาแล้วมีปัญหาด้านการมองเห็น สับสน เห็นภาพหลอน ปัสสาวะน้อยหรือปัสสาวะไม่ออก เวียนศีรษะ ง่วงซึมอย่างรุนแรง หรือมีอาการแพ้ยา เช่น หายใจลำบาก มีอาการบวมบริเวณหน้า ปาก ลิ้น คอ เป็นลมพิษ
เขียนโดย กองบรรณาธิการ POBPAD
อัพเดทล่าสุด 28 พฤษภาคม 2567
ตรวจสอบความถูกต้องโดย กองบรรณาธิการทางการแพทย์ POBPAD
