ยาคุมกำเนิดชนิด 28 เม็ด คือยาคุมกำเนิดที่ประกอบด้วยยาฮอร์โมนและยาหลอก ซึ่งก็คือเม็ดแป้งที่ไม่มีฮอร์โมน อยู่รวมกันใน 1 แผง โดยวิธีกินยาคุม 28 เม็ดจะต้องกินต่อเนื่องอย่างถูกวิธีตามคำแนะนำบนฉลาก เพื่อให้ตัวยาสามารถออกฤทธิ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และป้องกันไม่ให้เกิดผลข้างเคียงต่อร่างกายตามมา
ยาคุมกำเนิดใช้เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์หรือเพื่อรักษาโรคบางอย่าง เช่น อาการปวดท้องประจำเดือน อาการประจำเดือนมาไม่ปกติ ยาคุมกำเนิดมีหลายรูปแบบ เช่น ยาเม็ด ยาฉีด หรือแผ่นแปะคุมกำเนิด ซึ่งยาคุมกำเนิดในรูปแบบเม็ดจะมี 2 ชนิด คือยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน และยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ที่มีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว
รู้จักยาคุม 28 เม็ดและวิธีกินอย่างถูกต้อง
ยาคุมกำเนิดชนิด 28 เม็ดเป็นยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ซึ่งตัวยา 1 เม็ดจะประกอบไปด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน แต่ในจำนวนยา 1 แผงที่มีทั้งหมด 28 เม็ดนั้น จะมีตัวยาฮอร์โมนแค่เพียง 21 เม็ดเท่านั้น ส่วนยาอีก 7 เม็ดจะเป็นยาหลอก หรือเม็ดแป้งที่ไม่มีส่วนผสมของฮอร์โมนใด ๆ อยู่ภายใน
ซึ่งวิธีกินยาคุม 28 เม็ด มีดังนี้
- เริ่มกินยาคุมเม็ดแรกในวันแรกที่เริ่มมีประจำเดือน หรือภายใน 1–5 วันหลังจากวันแรกของการมีประจำเดือน ซึ่งโดยส่วนใหญ่บนแผงยาคุมจะมีลูกศรระบุชัดเจนว่าให้เริ่มกินยาจากเม็ดใด
- กินยาคุมเม็ดที่เป็นยาฮอร์โมนวันละ 1 เม็ดในเวลาเดิมทุกวัน ต่อเนื่องกันเป็นเวลา 21 วัน ซึ่งโดยส่วนใหญ่ยาฮอร์โมนจะเรียงเป็นแนวเดียวกันและมีลูกศรกำกับ สามารถกินยาเรียงลำดับตามลูกศรได้เลย
- เมื่อกินยาคุมเม็ดที่เป็นยาฮอร์โมนครบ 21 วันแล้ว ให้กินยาคุมเม็ดที่เป็นยาหลอกวันละ 1 เม็ดในเวลาเดิมทุกวัน ต่อเนื่องอีกเป็นเวลา 7 วัน ซึ่งโดยส่วนใหญ่ยาฮอร์โมนและยาหลอกจะมีสีที่แตกต่างกัน จึงสามารถแยกได้ง่าย
- ในช่วงหลังจาก 21 วันที่กินยาฮอร์โมนหมด หรือที่เข้าใจง่าย ๆ คือในช่วงที่เริ่มกินยาหลอกไปได้ประมาณ 1–3 วัน จะเป็นช่วงที่เริ่มมีประจำเดือน
- เมื่อกินยาคุมหมด 1 แผงให้เริ่มกินยาคุมแผงใหม่ในวันถัดไป หรือที่เข้าใจง่าย ๆ คือวันที่ 29 และกินยาคุมวันละ 1 เม็ดในเวลาเดิม ตามวิธีการเดิมต่อเนื่องทุกเดือนจนกว่าจะต้องการเลิกกินยาคุม
ข้อควรระวังในการกินยาคุม 28 เม็ด
นอกเหนือจากการรู้วิธีกินยาคุม 28 เม็ดที่ถูกต้องแล้ว ผู้ที่รับประทานยาคุมกำเนิดยังควรรู้เกี่ยวกับข้อควรระวังในการกินยาคุมดังต่อไปนี้ด้วย เพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อสุขภาพของมากยิ่งขึ้น
- ยาคุมชนิด 28 เม็ดในบางยี่ห้ออาจประกอบด้วยยาฮอร์โมนจำนวน 24 เม็ด และยาหลอกอีกจำนวน 4 เม็ดก็ได้เช่นกัน ซึ่งเป็นยาคุมที่มีฮอร์โมนต่ำพิเศษ จึงควรศึกษารายละเอียดและคำแนะนำบนฉลากอย่างถี่ถ้วนก่อนเริ่มกินยาคุม
- ในช่วง 7 วันแรกหลังเริ่มกินยาคุม ควรใช้วิธีการคุมกำเนิดรูปแบบอื่นควบคู่ไปด้วย เช่น การใช้ถุงยางอนามัย เพื่อให้สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ในช่วง 2–3 เดือนแรกของการกินยาคุม อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงทั่วไปที่ไม่รุนแรง เช่น ปวดหัว คลื่นไส้ เจ็บหน้าอก หรือการมีประจำเดือนที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
- ควรเลือกช่วงเวลากินยาคุมที่สะดวกและสามารถกินยาในเวลาเดิมได้ทุกวัน เช่น ช่วงเวลาก่อนนอน เพราะง่ายต่อการจดจำ และอาจช่วยลดผลข้างเคียงอย่างอาการปวดท้องหรือคลื่นไส้ได้ด้วย
- ในกรณีที่ลืมกินยาคุม ให้กินยาคุมทันทีที่นึกขึ้นได้ และใช้วิธีการคุมกำเนิดรูปแบบอื่นควบคู่ไปด้วยจนกว่าจะกินยาคุมเม็ดที่เป็นยาฮอร์โมนต่อเนื่องครบ 7 วัน
- ในกรณีที่ต้องการเลิกกินยาคุมหรือเปลี่ยนยี่ห้อของยาคุม ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเกี่ยวกับวิธีการเลิกกินยาคุมหรือวิธีการเปลี่ยนยี่ห้อของยาคุมอย่างปลอดภัย โดยเฉพาะในผู้ที่กินยาคุมเพื่อรักษาโรคบางอย่าง
- เมื่อเลิกกินยาคุมจะสามารถกลับมาตั้งครรภ์ได้ตามปกติ ดังนั้น ผู้ที่ไม่ต้องการตั้งครรภ์ควรใช้วิธีการคุมกำเนิดรูปแบบอื่นทดแทน
การรู้วิธีกินยาคุม 28 เม็ดที่ถูกต้องจะช่วยให้คุณสามารถกินยาคุมได้อย่างปลอดภัยและเกิดประโยชน์ต่อร่างกาย อย่างไรก็ตาม ผู้ที่กินยาคุมต่อเนื่องควรเข้ารับการตรวจความดันโลหิตและตรวจสุขภาพทั่วไปเป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะอ้วนหรือมีภาวะความดันโลหิตสูง เพราะการกินยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดได้
