Minoxidil (ไมนอกซิดิล)

Minoxidil (ไมนอกซิดิล) เป็นยาขยายหลอดเลือดที่มีฤทธิ์ให้หลอดเลือดขยายตัว โดยนำมาใช้รักษาความดันโลหิตสูงที่ทำให้เกิดอาการต่าง ๆ หรือทำลายอวัยวะที่สำคัญ ยาไมนอกซิดิลอาจนำมาใช้ร่วมกับยาอื่น ๆ อีก 2 ชนิด เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรง ที่สำคัญยารับประทานต้องสั่งโดยแพทย์เท่านั้น นอกจากนั้น ยาไมนอกซิดิลแบบใช้เฉพาะที่ จะนำมาใช้ในการรักษาศีรษะล้านอีกด้วย

เกี่ยวกับยา Minoxidil

กลุ่มยา	ยาลดความดันโลหิต (Antihypertensive)
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	ลดความดันโลหิตสูง รักษาศีรษะล้าน
กลุ่มผู้ป่วย	เด็ก ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยา
รูปแบบของยา	ยาเม็ด ยาทา โฟม สเปรย์

คำเตือนเกี่ยวกับยา Minoxidil

โดยปกติ ยาไมนอกซิดิลจะใช้ร่วมกับยาอื่นอีก 2 ชนิดเพื่อป้องการเกิดผลข้างเคียง และต้องใช้ยาตามที่แพทย์สั่ง
หลีกเลี่ยงการใช้ยาไมนอกซิดิล หากพบว่ามีประวัติแพ้ยา หรือเป็นเนื้องอกต่อมหมวกไต (Pheochromocytoma) และเพื่อให้แน่ใจว่ายาไมนอกซิดิลมีความปลอดภัยกับผู้ใช้ ควรแจ้งกับแพทย์ทุกครั้งหากผู้ใช้มีภาวะหัวใจล้มเหลว เจ็บหน้าอก หรือเป็นโรคหัวใจ โรคไต หอบหืด ไมเกรน หรือโรคลมชัก
ควรติดต่อแพทย์ หากมีอาการเจ็บหน้าอก หายใจเร็ว หอบเหนื่อย (แม้ขณะที่กำลังนอนอยู่) มีอาการเจ็บเวลาหายใจ หรือหัวใจเต้นเร็ว
ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่ายาไมนอกซิดิลมีอันตรายต่อเด็กในครรภ์ อย่างไรก็ตาม หากสตรีตั้งครรภ์ใช้ยานี้ระหว่างตั้งครรภ์ จะพบว่าทารกแรกเกิดจะมีเส้นผมที่เติบโตเร็วมากกว่าปกติ ดังนั้นควรแจ้งและปรึกษาแพทย์หากกำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะมีบุตร
ยาไมนอกซิดิล สามารถผ่านเข้าสู่นมแม่ได้และอาจทำให้เป็นอันตรายต่อบุตร ดังนั้นจึงไม่ควรใช้ยานี้ระหว่างให้นมบุตร
ห้ามให้เด็กใช้ยานี้หากไม่ได้รับคำแนะนำหรือปรึกษาแพทย์

ปริมาณการใช้ยา Minoxidil

ยารับประทาน รักษาความดันโลหิตสูงรุนแรงที่ไม่ตอบสนองต่อยาอื่น ๆ

เด็ก อายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 12 ปี ใช้ร่วมกับยาที่ลดอัตราการเต้นของหัวใจ ได้แก่ ยาเบต้า บล็อกเกอร์ (Beta Blocker) หรือยาเมทิลโดปา (Methyldopa) และยาขับปัสสาวะ ขนาดรับประทานเพื่อการรักษาเริ่มต้น: ใช้ 0.2 มิลลิกรัม ใช้ 1 ครั้ง หรือแบ่งเป็น 2 ครั้ง และเพิ่มขึ้นครั้งละ 0.1-0.2 มิลลิกรัม ในช่วงเวลาอย่างน้อย 3 วัน ใช้ยาสูงสุดไม่เกิน 1 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม หรือ 50 มิลลิกรัม ต่อวัน
ผู้ใหญ่ ใช้ร่วมกับยาที่ลดอัตราการเต้นของหัวใจ ได้แก่ ยาเบต้า บล็อกเกอร์ (Beta Blocker) หรือยาเมทิลโดปา (Methyldopa) และยาขับปัสสาวะ ขนาดรับประทานเพื่อการรักษาเริ่มต้น: ใช้ 5 มิลลิกรัม ต่อวัน จากนั้นค่อย ๆ เพิ่มปริมาณขึ้นในช่วงเวลาอย่างน้อย 3 วัน เพิ่มเป็น 40 มิลลิกรัม หรือ 50 มิลลิกรัม รับประทานในครั้งเดียว หรือแบ่งเป็น 2 ครั้ง ตามแพทย์สั่ง รับประทานได้สูงสุดไม่เกิน 100 มิลลิกรัมต่อวัน
ผู้สูงอายุ ขนาดรับประทานเพื่อการรักษาเริ่มต้น 2.5 มิลลิกรัมต่อวัน และค่อย ๆ เพิ่มปริมาณตามแพทย์สั่ง

ยาใช้เฉพาะที่ รักษาศีรษะล้าน

ผู้ชาย
- ใช้ยาชนิดสารละลายบนหนังศีรษะ 2% หรือ 5% ใช้ปริมาณ 1 มิลลิลิตรที่หนังศีรษะ
- ยาชนิดโฟมหรือสเปรย์พ่นลงบนหนังศีรษะ 5% ใช้ปริมาณครึ่งถ้วยลงบนหนังศีรษะ
- ยาชนิดโฟมหรือสเปรย์พ่นลงบนหนังศีรษะ 5% ใช้ปริมาณครึ่งถ้วยลงบนหนังศีรษะ

ผู้หญิง
- ยาชนิดสารละลายใช้บนหนังศีรษะ 2% ใช้ปริมาณ 1 มิลลิลิตรที่หนังศีรษะ
- ยาชนิดโฟมหรือสเปรย์พ่นลงบนหนังศีรษะ 5% ใช้ปริมาณครึ่งถ้วยลงบนหนังศีรษะ วันละครั้ง

ข้อแนะนำในการใช้ยา Minoxidil

สำหรับยาชนิดสารละลาย ควรใช้บนหนังศีรษะเท่านั้น ห้ามใช้ที่บริเวณอื่นในร่างกาย
ใช้ทาลงบนหนังศีรษะโดยตรงและนวดด้วยนิ้วมือ
ล้างมือทุกครั้งหลังจากการใช้ยา
อ่านคำเตือนและทำตามคำแนะนำตามฉลาก
สำหรับยาชนิดโฟม โฟมจะสามารถละลายได้หากสัมผัสกับนิ้วมือที่อุ่น ควรล้างมือกับน้ำเย็นและเช็ดให้แห้งสนิทก่อนการใช้ยา

การใช้ยา Minoxidil

ใช้ยาตามคำแนะนำบนฉลากอย่างเคร่งครัด แพทย์อาจเปลี่ยนแปลงปริมาณการใช้ยาเพื่อให้ผู้ป่วยได้รับผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ห้ามใช้ยานี้ในปริมาณมากเกินไปหรือน้อยเกินไป หรือใช้เป็นเวลานานกว่าที่แพทย์แนะนำ

ยารับประทาน

แพทย์อาจให้ผู้ป่วยใช้ยานี้ครั้งแรกที่โรงพยาบาลหรือคลินิกเพื่อดูผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น และเพื่อจะได้รับการรักษาป้องกันได้อย่างทันการณ์
อ่านข้อมูลทั้งหมดที่เกี่ยวกับผู้ป่วยหรือคู่มือการใช้ยาที่แนบมาให้อย่างละเอียด ห้ามเปลี่ยนปริมาณการใช้ยาหรือตารางการใช้ยาโดยที่แพทย์ไม่ได้แนะนำ
ในระหว่างที่ใช้ยาไมนอกซิดิล ผู้ใช้ยาควรวัดอัตราการเต้นของหัวใจด้วยการวัดชีพจร
ตรวจสอบน้ำหนักหรือชั่งน้ำหนักตัวเองเสมอขณะที่ใช้ยาไมนอกซิดิล หากพบว่าน้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วมากกว่า 2 กิโลกรัมขึ้นไป ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
ควรตรวจสอบความดันโลหิตเป็นประจำและตรวจสอบการทำงานของหัวใจด้วยการใช้เครื่องตรวจคลื่นไฟฟ้าของหัวใจ
ควรใช้ยานี้ตามคำแนะนำที่กำหนดแม้ว่าจะมีอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม เนื่องจากความดันโลหิตสูงมักจะไม่แสดงอาการให้เห็น นอกจากนั้นในบางรายอาจต้องใช้ยาลดความดันไปตลอดชีวิต
อย่าแบ่งยานี้ให้ผู้อื่นใช้ แม้จะมีอาการที่คล้าย ๆ กัน
หากลืมใช้ยา ให้ใช้ยานี้ในทันทีที่นึกขึ้นได้ หรือหากลืมใช้ยามาเป็นเวลานานและใกล้กับเวลาที่ต้องรับประทานถัดไป ก็ให้ข้ามมื้อที่ลืม ห้ามรับประทานยาเพิ่มเพื่อเป็นการทดแทนครั้งที่ขาด
หากรับประทานยาเกินขนาดให้รีบติดต่อเพื่อขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ทันที
เก็บยาไมนอกซิดิลไว้ที่อุณหภูมิห้อง เก็บให้ห่างจากความชื้นและความร้อน

ยาทา

ยาทาจะต้องใช้เฉพาะบนหนังศีรษะเท่านั้น ห้ามใช้กับส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย
หลีกเลี่ยงอย่าให้ยาเข้าตา ปาก จมูก หรือเนื้อเยื่อเมือก (Mucous Membranes) อื่น ๆ ในร่างกาย
ควรใช้เป็นประจำต่อเนื่องเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี
หากใช้ยาด้วยตัวเองและเกิดอาการ ได้แก่ เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นเร็ว อ่อนแอ หรือเวียนศีรษะ น้ำหนักตัวเพิ่มฉับพลันหรืออธิบายไม่ได้ มีอาการบวมที่มือหรือเท้า หนังศีรษะระคายเคืองและมีรอยแดง เกิดขนขึ้นที่ใบหน้า หรือหากไม่เห็นว่าผมเจริญเติบโตขึ้นใน 4-6 เดือน ให้ติดต่อพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Minoxidil

หากพบว่ามีอาการแพ้ยา ได้แก่ ลมพิษ หายใจลำบาก หน้าบวม ปากบวม ลิ้นบวม หรือคอบวม ให้ติดต่อเพื่อรับการช่วยเหลือทางการแพทย์โดยเร็วที่สุด และหากพบว่ามีอาการต่อไปนี้ ให้รีบพบแพทย์

ยารับประทาน

มีอาการเจ็บหน้าอก ทั้งที่เพิ่งเป็น หรือที่เป็นอยู่แล้วมีอาการแย่ลง ซึ่งจะเจ็บที่หน้าอกและอาจลามไปที่กรามหรือไหล่
หัวใจเต้นเร็ว
เกิดอาการบวมที่ขา ข้อเท้า หรือเท้า
น้ำหนักเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
หายใจถี่
รู้สึกหวิว
มีของเหลวเกิดขึ้นที่ปอด รู้สึกเจ็บเวลาหายใจ หายใจเร็ว หอบเหนื่อย เวลาเอนตัวนอน หอบ ไอมีเสมหะ
เกิดปฏิกริยากับผิวรุนแรง มีไข้ เจ็บคอ บวมที่ใบหน้าหรือลิ้น แสบตา แสบหรือเจ็บผิว พร้อมกับมีผื่นสีแดงหรือม่วง

ยาใช้เฉพาะที่

ผมเปลี่ยนสีหรือผิวสัมผัสที่เปลี่ยนแปลงไป
โรคหัวใจ เนื่องจากอาจมีการดูดซึมยาเข้าสู่ร่างกาย
ผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจต้องใช้อย่างระมัดระวัง ต้องมีการประเมินความปลอดภัยก่อนการใช้

ผลข้างเคียงที่อาจเกิดได้ทั่วไป ได้แก่