ยาเสพติดในวัยรุ่น สัญญาณเตือนที่พ่อแม่ควรรู้

การใช้ยาเสพติดในวัยรุ่นเป็นปัญหาที่ไม่ว่าใครก็ไม่ควรมองข้าม เนื่องจากยาเสพติดอาจนำไปสู่ปัญหาอื่น ๆ ได้มากมาย ทั้งการเรียน การทำงาน การใช้ชีวิต ปัญหาด้านสุขภาพ หรือแม้แต่การก่ออาชญากรรม จากผลลัพธ์เหล่านี้แสดงให้เห็นว่าไม่ใช่เพียงแค่ตัวผู้เสพหรือครอบครัวเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบจากยาเสพติด แต่รวมถึงคนในสังคมและประเทศชาติด้วย ดังนั้น เพื่อการป้องกันการเกิดปัญหาเหล่านี้ การหมั่นสังเกตพฤติกรรมหรือสัญญาณเตือนการใช้ยาเสพติดในวัยรุ่นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่พ่อแม่ผู้ปกครองควรใส่ใจ

ปัญหายาเสพติดในวัยรุ่นนั้นอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาครอบครัว การเรียน ความรัก สิ่งแวดล้อม แบบอย่างในสังคม หรือแม้แต่ความอยากรู้อยากลองและความคึกคะนองในวัยรุ่น จากปัจจัยเหล่านี้ครอบครัวหรือผู้ปกครองจึงมีส่วนอย่างยิ่งที่จะคอยดูแลลูกหลานให้ห่างไกลจากยาเสพติด นอกจากนี้ การรับทราบปัญหาการใช้ยาเสพติดของวัยรุ่นให้เร็วที่สุดก็เป็นสิ่งสำคัญและมีผลต่อการดูแลรักษาและป้องกันการกลับมาใช้ยาเสพติดซ้ำเป็นอย่างมาก

ยาเสพติดในวัยรุ่น

สัญญาณการใช้ยาเสพติดในวัยรุ่นมีอะไรบ้าง ?

การหมั่นสังเกตและดูแลเอาใจใส่ของพ่อแม่ผู้ปกครองเป็นสิ่งสำคัญที่จะเล็งเห็นปัญหายาเสพติดในครอบครัว โดยสัญญาณที่อาจบ่งบอกว่าวัยรุ่นมีการใช้ยาเสพติด มีดังนี้

การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและอารมณ์
ยาเสพติดนั้นสามารถส่งผลต่อร่างกายและอารมณ์ได้โดยตรง ผู้ปกครองจึงอาจเห็นลักษณะภายนอกที่เปลี่ยนแปลงไป ดังนี้

  • รูม่านตาขาย กลอกตาอย่างรวดเร็ว ตาแดง
  • ความอยากอาหารมากเพิ่มขึ้นหรือลดลงมากกว่าปกติ ซึ่งอาจส่งผลถึงขนาดและน้ำหนักตัว
  • ลมหายใจมีกลิ่นที่แปลกไป
  • ท่ายืนหรือเดินดูไม่นิ่ง ไม่มั่นคง
  • มีปัญหาในการพูด อย่างพูดช้าหรือเร็วผิดปกติ หรือพูดไม่ชัด
  • ภาวะไฮเปอร์หรืออยู่ไม่นิ่ง
  • เฉื่อยชา หรือกระสับส่าย
  • อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย โกรธง่าย เครียด หรือเกิดภาวะซึมเศร้า

การเปลี่ยนแปลงทางด้านพฤติกรรม
ยาเสพติดนั้นไม่ส่งผลแค่เพียงร่างกายและอารมณ์เท่านั้น แต่อาจรวมถึงความคิดและพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปด้วย ดังนี้

  • มีปัญหาด้านการเรียน อย่างผลการเรียนตก หรือขาดเรียนบ่อย
  • มีวิธีการใช้ชีวิตที่เปลี่ยนไป เช่น นอนมากขึ้น เก็บตัว ไม่ค่อยพูดคุย หรือพูดน้อยลง เป็นต้น
  • นอนหลับเป็นเวลานาน
  • เปลี่ยนกลุ่มเพื่อน
  • มีกระดาษ หลอด ไม้ขีด ไฟแช็ก หรือมีเข็มฉีดยา ขวดยา หรือแผงอยู่ภายในห้อง โดยที่ไม่ได้มีอาการป่วย
  • ไม่ค่อยพูดคุย หรือไม่เข้าร่วมกิจกรรมกับเพื่อน หรือครอบครัวอย่างเคย
  • มีท่าทางที่น่าสงสัย มีความลับ
  • ตอบสนองช้า ตัดสินใจไม่ได้ ไม่สนใจสิ่งต่าง ๆ รอบตัว
  • ใช้เงินมากขึ้น โกหก หรือขโมยของ
  • สวมเสื้อแขนยาวเพื่อปกปิดรอยเข็มฉีดยา หรือสวมแว่นกันแดดอยู่เสมอ
  • ไม่ทำตามกฎหรือข้อตกลงของบ้าน หรือโรงเรียน

สิ่งที่ผู้ปกครองควรทำเมื่อมีการใช้ยาเสพติดในวัยรุ่น

เมื่อผู้ปกครองทราบถึงการใช้ยาเสพติดของวัยแล้ว ควรหาวิธีในการรับมืออย่างเหมาะสม โดยอาจทำได้ ดังนี้

  • สอบถามถึงปัญหาที่เกิด และพูดคุยอย่างใจเย็น ใช้เหตุผล และควรชี้ให้เห็นถึงโทษและผลกระทบของยาเสพติด ใช้วิธีที่สร้างสรรค์ที่ไม่ก่อให้เกิดความรุนแรงทั้งทางร่างกายและจิตใจ
  • ทำความเข้าใจในตัวเด็กวัยรุ่น เพราะถึงแม้ว่ายาเสพติดจะเป็นสิ่งที่อันตรายแต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเด็กคนนั้นจะต้องเป็นคนไม่ดีเสมอไป
  • เข้ารับการช่วยเหลือทางการแพทย์ โน้มน้าวและให้กำลังใจเขาอยู่เสมอ

โดยอีกสิ่งที่จะช่วยในการเยียวยาการติดยาเสพติดในวัยรุ่น คือการรับทราบปัญหานี้โดยเร็วที่สุด เพื่อป้องกันปัญหาด้านสุขภาพ อารมณ์ สังคม ทั้งของตัวเด็กและคนรอบข้าง นอกจากนี้ การมอบความรัก ความอบอุ่น รวมทั้งการดูแลเอาใจใส่ และการเป็นแบบอย่างที่ดีก็เป็นสิ่งสำคัญที่อาจช่วยป้องกันการใช้ยาเสพติดในวัยรุ่นได้