Sorbitol (ซอร์บิทอล)
Sorbitol (ซอร์บิทอล) เป็นยาระบายที่ออกฤทธิ์ช่วยดึงน้ำจากเนื้อเยื่อของอวัยวะใกล้เคียงมาที่ลำไส้ ซึ่งจะช่วยให้อุจจาระนิ่มลง ใช้รักษาอาการท้องผูก หรืออาจใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์
ยา Sorbitol มีข้อห้ามใช้และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้น การใช้ยาควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรเสมอ
เกี่ยวกับยา Sorbitol
| กลุ่มยา | ยาระบาย |
| ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่หาซื้อได้เอง |
| สรรพคุณ | แก้ท้องผูก |
| กลุ่มผู้ป่วย | ผู้ใหญ่ |
| รูปแบบของยา | ยารับประทาน ยาเหน็บทวาร |
คำเตือนในการใช้ยา Sorbitol
- แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้ หากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ และแพ้ยาชนิดอื่น อาหาร หรือสารใด ๆ
- แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยานี้ หากเป็นโรคภูมิแพ้ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง มีเลือดออกที่ทวารหนัก หรือมีการขับถ่ายที่ผิดไปจากเดิมในช่วง 2 สัปดาห์ก่อนหน้า
- แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยาทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ ทั้งยาที่แพทย์สั่งและยาที่ซื้อใช้ด้วยตนเอง โดยเฉพาะยาระบายชนิดอื่น ๆ ยาที่ช่วยให้อุจจาระนิ่ม หรือยาโซเดียม พอลิสไตรีน ซัลโฟเนต รวมไปถึงวิตามิน และสมุนไพรต่าง ๆ เพราะมียาหลายชนิดที่อาจมีปฏิกิริยากับยานี้
- การใช้ยาระบายอาจทำให้ผู้ใช้ติดยาได้ ดังนั้น เมื่ออาการกลับสู่ภาวะปกติก็ควรหยุดใช้ยา และไม่แบ่งยาให้ผู้อื่นใช้ โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติการรับประทานอาหารผิดปกติ
- ผู้สูงอายุเสี่ยงเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยานี้ได้สูง
- อย่าให้เด็กใช้ยานี้โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาได้
- ผู้ที่ตั้งครรภ์ วางแผนมีบุตร หรือกำลังให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ถึงข้อดีและข้อเสียของยาก่อนใช้เสมอ เพราะยาอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์
- ห้ามให้นมบุตรระหว่างที่ใช้ยานี้ เพราะยาอาจส่งผ่านทางน้ำนมและผลต่อเด็กได้
ปริมาณการใช้ยา Sorbitol
ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้
แก้ท้องผูก
ชนิดรับประทาน
- เด็กอายุ 2-11 ปี รับประทานยาปริมาณ 2 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม จากสารละลายความเข้มข้น 70 เปอร์เซ็นต์ วันละ 1 ครั้ง
- เด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 30-150 มิลลิลิตร จากสารละลายความเข้มข้น 70 เปอร์เซ็นต์ วันละ 1 ครั้ง
- ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณ 30-150 มิลลิลิตร วันละ 1 ครั้ง จากยาที่มีส่วนผสมของ Sorbitol 70 เปอร์เซ็นต์
ชนิดยาเหน็บทวาร
- เด็กอายุ 2-11 ปี เหน็บยาปริมาณ 30-60 มิลลิลิตร จากสารละลายความเข้มข้น 25-30 เปอร์เซ็นต์ โดยเหน็บยาวันละ 1 ครั้ง
- เด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป เหน็บยาปริมาณ 120 มิลลิลิตร จากสารละลายความเข้มข้น 25-30 เปอร์เซ็นต์ โดยเหน็บยาวันละ 1 ครั้ง
- ผู้ใหญ่ เหน็บยาปริมาณ 120 มิลลิลิตร จากสารละลายความเข้มข้น 25-30 เปอร์เซ็นต์ โดยเหน็บยาวันละ 1 ครั้ง
การใช้ยา Sorbitol
- ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ไม่ใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า น้อยกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ
- ห้ามใช้ยานี้นานกว่า 1 สัปดาห์ โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาระบายชนิดอื่นหากแพทย์ไม่ได้สั่ง
- หากลืมรับประทานยา ให้รับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ หากใกล้กับเวลาที่ต้องใช้ยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยารอบต่อไป และห้ามเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
- หากสงสัยว่าตนใช้ยาเกินกว่าปริมาณที่กำหนด ควรแจ้งให้แพทย์ทราบทันที
- เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความร้อน แสงแดด และความชื้น
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Sorbitol
การใช้ยา Sorbitol อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ปากแห้ง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด ท้องเสีย บวมน้ำ เกิดภาวะขาดน้ำ เสียเกลือแร่ ไม่สบายท้อง ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มสูงขึ้น เลือดเป็นกรด เป็นต้น หากอาการดังกล่าวไม่หายไปหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์
หากพบผลข้างเคียงที่รุนแรงจากการใช้ยา Sorbitol ดังต่อไปนี้ ควรหยุดใช้ยาและรีบไปพบแพทย์ทันที
- เวียนศีรษะ อ่อนแรง
- อาเจียน
- ปวดเกร็งท้องอย่างรุนแรง
- ท้องเสียรุนแรง
- เลือดออกที่ทวารหนัก
- อุจจาระปนเลือด หรืออุจจาระมีสีดำ
- ลำไส้ถูกกระตุ้นให้มีการเคลื่อนไหวบ่อย ๆ
อาการแพ้ยา เช่น ลมพิษ หายใจลำบาก หน้าบวม ลิ้นบวม ริมฝีปากบวม และคอบวม เป็นต้น
