สถานการณ์ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ที่ทวีความรุนแรงไปทั่วโลก ทำให้หลายคนหวั่นวิตกหรือเผลอคิดไปว่าตนเองอาจจะติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 หรือ COVID-19 (Coronavirus Disease 2019) จากที่ใครสักคนก็เป็นได้ แต่ก่อนจะวิตกไปมากกว่านี้ มาลองสังเกตว่าคุณมีอาการที่เข้าข่ายการติดเชื้อ COVID-19 หรือไม่
COVID-19 เป็นโรคติดเชื้อจากไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ที่เริ่มต้นการระบาดช่วงประมาณเดือนธันวาคม ปี ค.ศ. 2019 ในเมืองอู่ฮั่น ประเทศจีน โดยทั่วไปเราสามารถรับเชื้อไวรัสโคโรนาได้หลายทาง ทั้งการสูดเชื้อไวรัสในอากาศที่แพร่กระจายผ่านการไอหรือจามของผู้ติดเชื้อ หรือการสัมผัสกับพื้นผิวสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัสมาก่อนแล้วนำมือนั้นมาสัมผัสกับดวงตา จมูก หรือปาก
ทว่าด้วยสถานการณ์ของ COVID-19 ที่แพร่ระบาดอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน โรคนี้จึงถูกยกระดับให้เป็นโรคติดต่ออันตรายตามพระราชบัญญัติโรคติดต่อปี พ.ศ. 2558 เพื่ออำนวยความสะดวกในการเฝ้าระวังและควบคุมไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดอย่างต่อเนื่อง ผู้ที่ติดเชื้อหรือผู้ที่เข่าข่ายต้องแจ้งข้อมูลต่อเจ้าหน้าที่ทันที โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2563
อาการ COVID-19 ที่ควรสังเกต
ผู้ป่วย COVID-19 ส่วนใหญ่มักมีไข้ ไอ และหายใจลำบาก โดยอาการจะแสดงออกมาหลังได้รับเชื้อไวรัสประมาณ 2-14 วัน แตกต่างกันไปตามแต่ละคน แต่บางรายอาจจะไม่มีอาการใดแสดงออกมาก็ได้ ซึ่งนอกเหนือจากอาการหลักแล้ว ผู้ป่วยอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น
- คัดจมูก
- น้ำมูกไหล
- เจ็บคอ
- ปวดกล้ามเนื้อ
- เหนื่อยล้า
- ปวดศีรษะ
- เจ็บหน้าอก
- คลื่นไส้ อาเจียน
- สูญเสียการได้กลิ่นหรือการรับรส
- รู้สึกสับสน
- ท้องเสีย
โดยปกติแล้ว ผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรงและไม่มีภาวะเสี่ยงส่วนใหญ่มักหายได้เองโดยไม่ต้องรักษาด้วยวิธีเฉพาะ เพียงบรรเทาอาการที่เกิดขึ้นร่วมกับการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ยกเว้นกลุ่มผู้ป่วยสูงอายุและผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคปอด โรคมะเร็ง หรือโรคเบาหวาน ซึ่งอาจเกิดปัญหาสุขภาพรุนแรงอย่างหัวใจวายหรือเสียชีวิต เนื่องจากมีระบบภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอหรือเสื่อมสภาพลงตามวัย จึงควรได้รับการดูแลจากแพทย์อย่างใกล้ชิด
ในกรณีที่คาดว่าตนเองอาจเข้าข่ายติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 และมีสัญญาณเตือนของอาการที่รุนแรง เช่น หายใจลำบากหรือหายใจไม่อิ่ม เจ็บหน้าอกอย่างต่อเนื่อง ควรแจ้งให้แพทย์ทราบโดยด่วน โดยเฉพาะในผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคประจำตัวที่รุนแรง
วิธีป้องกันตนเองจาก COVID-19
ในปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนป้องกันเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 และยารักษาเฉพาะก็ยังอยู่ในกระบวนการคิดค้นและการพัฒนาให้ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ การป้องกัน COVID-19 จึงต้องเริ่มต้นจากการปรับพฤติกรรมตนเองเพื่อลดการได้รับเชื้อที่อาจเข้าสู่ร่างกายและการแพร่กระจายเชื้อไปสู่ผู้อื่น โดยควรปฏิบัติตามคำแนะนำ ดังนี้
- หมั่นล้างมือด้วยน้ำและสบู่นานอย่างน้อย 20 วินาที หากไม่สะดวกจะใช้น้ำและสบู่อาจใช้เป็นเจลแอลกอฮอล์อย่างน้อย 60 เปอร์เซ็นต์ ทดแทนได้ โดยเฉพาะเมื่อออกไปยังสถานที่สาธารณะหรือหลังจากการไอหรือจาม
- หากยังไม่ได้ล้างมือให้สะอาด ให้หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า ดวงตา จมูก และปาก
- ควรหลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือคลุกคลีกับผู้อื่น โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการระบบทางเดินหายใจหรืออยู่ในที่ชุมชนที่มีคนจำนวนมาก หากเลี่ยงไม่ได้แนะนำให้สวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันตนเอง
- ควรเว้นระยะห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 1 เมตร เพื่อป้องกันการหายใจเอาเชื้อโรคในอากาศที่อาจมาจากการไอหรือจามของคนรอบข้างเข้าสู่ร่างกาย
- ผู้ที่มีอาการในระบบทางเดินหายใจควรสวมหน้ากากอนามัย หากจำเป็นต้องออกนอกบ้าน เมื่อไอหรือจามควรปิดปากและจมูกด้วยกระดาษทิชชู่ และเว้นระยะให้ห่างกับผู้อื่น ในกรณีที่ไม่มีอุปกรณ์ป้องกันใด ๆ ควรไอหรือจามใส่ข้อพับแขนตนเอง แล้วล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง
- ทำความสะอาดเครื่องใช้ในบ้านและอุปกรณ์ที่มักสัมผัสเป็นประจำ เพื่อลดจำนวนเชื้อไวรัสที่อาจปะปนอยู่บนพื้นผิวสิ่งของและการแพร่กระจายของเชื้อโรค
- ติดตามข่าวสารและสถานที่ที่พบผู้ติดเชื้ออยู่เสมอ และควรหลีกเลี่ยงการเดินทางไปยังบริเวณดังกล่าว โดยเฉพาะผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคประจำตัว
หากได้รับการวินิจฉัยว่าติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ก็ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้ดูแลอย่างเคร่งครัด เพื่อให้ร่างกายฟื้นฟูโดยเร็วและลดการแพร่กระจายเชื้อโรคไปสู่คนในครอบครัวหรือผู้อื่น
อย่างไรก็ตาม การหวั่นวิตกมากจนเกินไปอาจไม่เป็นผลดีนัก สิ่งสำคัญที่ควรทำเพื่อให้ห่างไกลจาก COVID-19 คือ การมีสติและหมั่นป้องกันตนเองอย่างถูกวิธี โดยสามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ อย่างกระทรวงสาธารณสุขหรือองค์การอนามัยโลก
