บาซิทราซิน (Bacitracin)
Bacitracin (บาซิทราซิน) เป็นยาที่ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย โดยตัวยาจะช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียในบริเวณที่มีอาการ ในบทความนี้จะกล่าวถึงรูปแบบยาทาผิวหนังเท่านั้น โดยใช้กับผิวหนังที่มีการติดเชื้อไม่รุนแรง อย่างแผลถลอก แผลฉีกขาด หรือแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกขนาดเล็ก
เกี่ยวกับยา Bacitracin
| กลุ่มยา | กลุ่มยาปฏิชีวนะ |
| ประเภทยา | ยาตามใบสั่งแพทย์ |
| สรรพคุณ | รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียในบริเวณผิวหนัง |
| กลุ่มผู้ป่วย | เด็ก ผู้ใหญ่ |
| รูปแบบของยา | ยาทา |
| การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และผู้ให้นมบุตร | Category C จากการศึกษาในสัตว์พบว่า ทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์ หรือไม่มีข้อมูลเพียงพอในการศึกษาทดลองในมนุษย์และสัตว์ ควรใช้ยาเมื่อพิจารณาแล้วว่า มีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์ และควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากอยู่ระหว่างการให้นมบุตรขณะใช้ยา Bacitracin |
คำเตือนในการใช้ยา Bacitracin
ข้อควรทราบเพื่อความปลอดภัยก่อนการใช้ยา Bacitracin มีดังนี้
- แจ้งแพทย์และเภสัชกรหากมีอาการแพ้ยา จากยา Bacitracin ยานีโอมัยซิน (Neomycin) และยาชนิดอื่น รวมถึงอาการแพ้สารอื่น ๆ
- ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากอยู่ระหว่างการใช้ยา วิตามิน หรือสมุนไพรทุกชนิด
- แจ้งให้แพทย์ทราบถึงประวัติทางการแพทย์ และหากมีแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกขนาดใหญ่ แมลงกัดต่อย แผลเจาะ หรือถูกของมีคมบาดรุนแรงก็ควรแจ้งให้ทราบด้วย
- ห้ามใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวอื่น ๆ นอกเหนือจากคำสั่งแพทย์
- ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา Bacitracin หากกำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะตั้งครรภ์
- แจ้งให้แพทย์และทันตแพทย์ทราบว่าอยู่ในระหว่างการใช้ยานี้ หากต้องเข้ารับผ่าตัดร่างกายหรือช่องปาก
ปริมาณการใช้ยา Bacitracin
ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยา Bacitracin ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยาดังนี้
ยาทา
การติดเชื้อบนผิวหนังเฉพาะที่
ตัวอย่างการใช้ยา Bacitracin เพื่อรักษาการติดเชื้อบนผิวหนังเฉพาะที่
เด็กและผู้ใหญ่ ทายาบาง ๆ ลงบนผิวหนังบริเวณที่มีการติดเชื้อ 1–3 ครั้ง/วัน
การใช้ยา Bacitracin
เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา Bacitracin ผู้ป่วยควรปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้
- ควรใช้ยาตามคำสั่งแพทย์หรือคำแนะนำบนฉลากยาอย่างเคร่งครัด และไม่ควรหยุดใช้ ปรับปริมาณการใช้ยาเอง หรือใช้ยานานกว่าที่แพทย์กำหนด หากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ
- ล้างมือให้สะอาดทั้งก่อนและหลังการใช้ยา
- หลังทายาแล้ว ให้ปิดผิวหนังในบริเวณที่มีอาการด้วยผ้าผ้าก๊อซสะอาด
- ระวังยาเข้าตา จมูก หรือปาก หากผู้ป่วยกลืนยา Bacitracin ให้นำตัวส่งโรงพยาบาลทันที
- ห้ามทายาปริมาณมากในครั้งเดียว แต่ควรใช้อย่างสม่ำเสมอตามคำสั่งแพทย์ หากลืมใช้ยา ควรใช้ทันทีที่นึกขึ้นได้และใช้ยาครั้งต่อไปตามช่วงเวลาเดิม ห้ามเพิ่มปริมาณการใช้ยาเป็นสองเท่า
- เก็บยาไว้ในบรรจุภัณฑ์อย่างมิดชิดและเก็บไว้ในอุณหภูมิห้อง โดยให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง หากยาหมดอายุ ควรนำไปกำจัดอย่างเหมาะสม
- หากใช้ยาเกินขนาดและมีอาการหายใจลำบากหรือหมดสติ ควรนำตัวผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลทันที
ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Bacitracin
โดยทั่วไป ยา Bacitracin อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงต่าง ๆ อย่างการระคายเคืองผิว โดยหากมีอาการแย่ลงหรือมีอาการติดต่อกันเป็นเวลานาน ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ และในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการต่อไปนี้หลังใช้ยา ควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาอย่างเร่งด่วน
- อาการแพ้ยา เช่น เกิดผื่น คัน ลมพิษ แผลพุพอง เป็นรอยบวมหรือแดง ผิวลอก มีไข้ แน่นหน้าอกหรือคอ กลืนลำบาก มีปัญหาด้านการพูด เสียงแหบ หายใจเป็นเสียงหวีดหรือหายใจลำบาก บวมในบริเวณริมฝีปาก ลิ้น ปาก ใบหน้า หรือลำคอ
- ปวดหลังช่วงล่าง
- เจ็บหรือปัสสาวะลำบาก
