ดอมเพอริโดน (Domperidone)

Domperidone (ดอมเพอริโดน) เป็นยาที่แพทย์ใช้รักษาผู้ป่วยที่มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือปวดท้อง หรืออาจนำไปใช้เพื่อรักษาผู้ป่วยอาการแน่นท้อง ท้องอืด เรอ คลื่นไส้ แสบร้อนกลางอก หรือปวดท้องจากการที่ระบบย่อยอาหารทำงานช้าผิดปกติ โดยยานี้จะทำงานโดยการไปช่วยเพิ่มการหดตัวของกระเพาะอาหารและลำไส้ เพื่อให้อาหารเคลื่อนผ่านระบบย่อยอาหารได้เร็วขึ้น

นอกจากนี้ ยานี้ยังอาจถูกใช้เพื่อรักษาผู้ป่วยที่มีอาการหรือภาวะผิดปกติอื่น ๆ ได้เช่นกัน ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา

เกี่ยวกับยา Domperidone

กลุ่มยา	ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์ ยาหาซื้อได้เองจากร้านขายยา
สรรพคุณ	บรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียน และอาการจากภาวะอาหารไม่ย่อย
กลุ่มผู้ป่วย	เด็กตั้งแต่อายุ 12 ปีขึ้นไปและผู้ใหญ่
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และผู้ให้นมบุตร	Category C จากการศึกษาในสัตว์พบว่า ทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์ หรือไม่มีข้อมูลเพียงพอในการศึกษาทดลองในมนุษย์และสัตว์ ควรใช้ยาเมื่อพิจารณาแล้วว่า มีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์ ดังนั้นผู้ที่กำลังตั้งครรภ์หรืออยู่ในช่วงให้นมบุตรควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา Domperidone
รูปแบบของยา	ยาเม็ด ยาน้ำ

คำเตือนในการใช้ยา Domperidone

เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยา Domperidone ผู้ที่ใช้ยาควรปฏิบัติตามคำแนะนำดังต่อไปนี้

• ผู้ที่มีประวัติแพ้ยา Domperidone หรือส่วนประกอบใด ๆ ในยานี้ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยา
• ผู้ที่กำลังป่วยเป็นโรคหรือภาวะผิดปกติในกลุ่มต่อไปนี้ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา ได้แก่ ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหาร กระเพาะอาหารหรือลำไส้เป็นรู ทางเดินอาหารมีการอุดกั้น เนื้องอกบริเวณต่อมใต้สมองชนิดโปรแลกติโน โรคหัวใจ โรคตับ โรคไต มะเร็งเต้านม ระดับโพแทสเซียมในเลือดสูงหรือต่ำผิดปกติ หรือระดับแมกนีเซียมในเลือดต่ำ
• ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นฉับพลันควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้ โดยตัวอย่างผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงนี้ก็เช่น มีภาวะความดันโลหิตสูง มีระดับคอเลสเตอรอลสูง มีภาวะเบาหวาน สูบบุหรี่เป็นประจำ หรือดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ติดต่อกันนาน ๆ
• ผู้ที่คนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคหัวใจหรือมะเร็งเต้านมควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้
• ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ มีโอกาสจะตั้งครรภ์ กำลังวางแผนจะมีบุตร หรืออยู่ในช่วงให้นมบุตร ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยานี้
• ห้ามใช้ยานี้ติดต่อกันเกิน 1 สัปดาห์ หากไม่ได้อยู่ภายใต้การดูแลจากแพทย์
• เด็กและผู้สูงอายุที่ใช้ยานี้ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด เนื่องจากผู้ใช้ยาในกลุ่มนี้เป็นผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงได้ง่าย
• หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ขณะใช้ยานี้
• ในระหว่างที่ใช้ยานี้ ผู้ที่ใช้ยาควรหลีกเลี่ยงหรือจำกัดปริมาณการรับประทานหรือดื่มน้ำผลไม้จากเกรปฟรุต (Grapefruit) หรือควรดื่มวันละไม่เกิน 1 ลิตร

ปริมาณการใช้ยา Domperidone

ปริมาณการใช้ยา Domperidone จะขึ้นอยู่กับจุดประสงค์ของการใช้ยา อายุของผู้ป่วย และดุลยพินิจของแพทย์ โดยมีตัวอย่างการใช้ยาดังนี้

คลื่นไส้ อาเจียน

ตัวอย่างการใช้ยา Domperidone เพื่อรักษาอาการคลื่นไส้ อาเจียนมีดังต่อไปนี้

• ผู้ใหญ่ที่น้ำหนักตัวมากกว่า 35 กิโลกรัม แพทย์อาจใช้ยานี้เพียงระยะเวลาสั้น ๆ ไม่เกิน 1 สัปดาห์ แพทย์จะให้ผู้ป่วยรับประทานยานี้ครั้งละ 10 มิลลิกรัม โดยความถี่จะไม่เกิน 3 ครั้ง/วัน เพื่อไม่ให้ปริมาณการรับประทานยาใน 1 วันเกิน 30 มิลลิกรัม
• เด็กที่อายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไปที่น้ำหนักตัวมากกว่า 35 กิโลกรัม แพทย์จะใช้ยานี้ในปริมาณเดียวกับผู้ใหญ่

นอกจากนี้ ในบางกรณีแพทย์อาจใช้ยานี้ในผู้หญิงที่อยู่ในช่วงให้นมบุตรเพื่อเพิ่มปริมาณน้ำนม แต่การใช้ในกรณีนี้จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิดเท่านั้น

การใช้ยา Domperidone

ผู้ที่ใช้ยา Domperidone ควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์ เภสัชกร หรือใช้ตามที่ฉลากยาระบุอย่างเคร่งครัด ทั้งในด้านปริมาณการรับประทานยาและระยะเวลาในการใช้ยา เพื่อการรักษาที่เห็นผลและความปลอดภัยต่อตัวผู้ใช้ยา

ยา Domperidone เป็นยาที่ควรรับประทานในขณะที่ท้องว่าง ดังนั้น ผู้ที่ใช้ยานี้ควรรับประทานยาก่อนอาหาร โดยให้เว้นระยะเวลาหลังรับประทานยาประมาณ 15–30 นาทีก่อนรับประทานอาหาร 

ผู้ที่รับประทานยาอาจจะเลือกรับประทานยา Domperidone ในเวลาเดิมของทุกวัน เพื่อป้องกันการลืมรับประทานยา หากลืมรับประทานยา ให้ผู้ป่วยรับประทานยาทันทีที่นึกได้ แต่หากใกล้ถึงรอบรับประทานยาถัดไป ให้ผู้ป่วยข้ามไปรับประทานยาในรอบถัดไปได้เลยโดยไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

ในกรณีที่ผู้ใช้ยารับประทานยาชนิดยาน้ำ ให้ผู้ใช้ยาเขย่าขวดยาก่อนใช้ทุกครั้งเพื่อให้ส่วนผสมต่าง ๆ เข้ากันดี และที่สำคัญ ควรใช้ที่ตวงยาที่แนบมากับผลิตภัณฑ์หรือตวงตามคำแนะนำของแพทย์ เพื่อป้องกันการรับประทานยาเกินขนาด

ในระหว่างที่ใช้ยา Domperidone หากผู้ใช้ยากำลังใช้ยาในกลุ่มยาลดกรดร่วมด้วย ให้ผู้ใช้ยารับประทานยา Domperidone ก่อน จากนั้นจึงค่อยรับประทานยาลดกรดระหว่างมื้ออาหารแทน เนื่องจากหากผู้ใช้ยารับประทานยา 2 ชนิดนี้พร้อมกัน อาจส่งผลให้ยา Domperidone ทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ

ในระหว่างที่ใช้ยานี้ แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ใช้ยาที่ป่วยเป็นโรคไต หรือโรคหัวใจมาเข้ารับการตรวจบางชนิดเป็นระยะ เช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Elektrokardiogram หรือ Electrocardiogram: ECG) หรือการตรวจการทำงานของไต เพื่อตรวจดูการตอบสนองต่อยาของผู้ป่วย ซึ่งผู้ป่วยในกลุ่มนี้ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจตามคำแนะนำ

สำหรับการเก็บรักษายา ผู้ใช้ยาควรเก็บยาในบริเวณที่แห้งและเย็น เก็บให้พ้นมือเด็ก เก็บให้พ้นแสง ความร้อน และความชื้น

ปฏิกิริยาระหว่างยา Domperidone กับยาอื่น

ก่อนใช้ยา Domperidone ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์ทราบถึงยาที่กำลังใช้อยู่ โดยเฉพาะยาดังต่อไปนี้

• ยาสำหรับรักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ เช่น ยาไดโซไพราไมด์ (Disopyramide) หรือยาอะมิโอดาโดร (Amiodarone)
• ยาสำหรับรักษาภาวะผิดปกติทางอารมณ์ เช่น ยาฮาโลเพอริดอล (Haloperidol) หรือยาพิโมไซด์ (Pimozide) 
• ยารักษาภาวะซึมเศร้า เช่น ยาไซตาโลแพรม (Citalopram) ยาเอสไซตาโลแพรม (Escitalopram) หรือยาเนฟาโซโดน (Nefazodone)
• ยารักษาโรคไข้หวัดหรืออาการแพ้ เช่น ยามีควิตาซีน (Mequitazine) 
• ยารักษาโรคที่เกี่ยวข้องกับกระเพาะอาหาร เช่น ยาซิซาไพรด์ (Cisapride) หรือยาโดลาซีตรอน (Dolasetron)
• ยารักษาโรคมะเร็งบางชนิด เช่น ยาโทเรมิฟีน (Toremifene) หรือยาแวนเดทานิบ (Vandetanib)
• ยารักษาการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) เช่น ยาริโทนาเวียร์ (Ritonavir) หรือยาอะทาซานาเวีย (Atazanavir)
• ยารักษาการติดเชื้อรา เช่น ยาคีโตโคนาโซล (Ketoconazole) หรือยาโวริโคนาโซล (Voriconazole)
• ยาปฏิชีวนะบางชนิด เช่น ยาอิริโทรมัยซิน (Erythromycin) ยาคลาริโทรมัยซิน (Clarithromycin) หรือยาลีโวฟลอกซาซิน (Levofloxacin) 
• ยารักษาโรคมาลาเรีย เช่น ยาลูมีแฟนทรีน (Lumefantrine)
• ยาใด ๆ ที่ออกฤทธิ์ลดกรดในกระเพาะอาหาร เช่น ยาไซเมทิดีน (Cimetidine) หรือโซเดียมไบคาร์โบเนต (Sodium Bicarbonate)
• ยาชนิดอื่น ๆ เช่น ยาเมทาโดน (Methadone) ยาบีพริดิล (Bepridil) หรือยาอะเพรบพิแทนท์ (Aprepitant)

ทั้งนี้ ตัวอย่างยาในข้างต้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น ดังนั้น หากผู้ป่วยกำลังใช้ผลิตภัณฑ์สมุนไพร ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมต่าง ๆ และยารักษาโรคหรือภาวะผิดปกติอื่น ๆ อยู่ ผู้ป่วยก็ควรแจ้งให้แพทย์ทราบเช่นกัน

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Domperidone 

ยา Domperidone อาจส่งผลให้ผู้ใช้ยาเกิดอาการข้างเคียงบางอย่างได้ เช่น ปากแห้ง ง่วงซึม อ่อนเพลีย ท้องเสีย ปวดศีรษะ คันตามตัว มีผื่นขึ้น เจ็บเต้านม หรือความต้องการทางเพศลดลง นอกจากนี้ สำหรับผู้หญิง ผู้ที่ใช้ยาอาจพบว่ามีน้ำนมไหลออกมาจากเต้านม และสำหรับผู้ชาย ผู้ใช้ยาอาจพบว่าเต้านมมีขนาดใหญ่ขึ้นได้ 

ผู้ที่ใช้ยาแล้วพบอาการในข้างต้นควรไปพบแพทย์ หากพบว่าอาการไม่ดีขึ้น หรืออาการยิ่งแย่ลง 

อย่างไรก็ตาม หากผู้ใช้ยาเกิดอาการดังต่อไปนี้ขณะใช้ยา ผู้ใช้ยาควรรีบไปพบแพทย์ทันที

• อาการแพ้ยา เช่น เกิดอาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลำคอ มือ เท้า และข้อต่อต่าง ๆ รวมถึงอาจมีอาการคัน และมีผื่นขึ้นร่วมด้วย
• ใจสั่นผิดปกติ
• เจ็บหรือแน่นหน้าอก
• ไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของอวัยวะบางส่วนได้ เช่น ดวงตา ลิ้น หรือคอ
• กล้ามเนื้อเกิดอาการตึงหรือสั่น
• ชัก