Isosorbide Dinitrate (ไอโซซอร์ไบด์ไดไนเตรท)

Isosorbide Dinitrate (ไอโซซอร์ไบด์ไดไนเตรท) เป็นยารักษาและป้องกันอาการเจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด (Angina) โดยตัวยาจะออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือด ช่วยให้เลือดไหลเวียนไปสู่หัวใจง่ายขึ้น นอกจากนั้นยังอาจนำมาใช้รักษาหรือป้องกันปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์

เกี่ยวกับยา Isosorbide Dinitrate

กลุ่มยา	ยากลุ่มไนเตรท (Nitrate)
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาและป้องกันอาการเจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน ยาอมใต้ลิ้น ยาฉีด
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และผู้ให้นมบุตร	Category C จากการศึกษาในสัตว์พบว่า ทำให้เกิดความผิดปกติต่อตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์ หรือไม่มีข้อมูลเพียงพอในการศึกษาทดลองในมนุษย์และสัตว์ ควรใช้ยาเมื่อพิจารณาแล้วว่า มีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์ ผู้ที่กำลังให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์ถึงความเสี่ยงก่อนการใช้ยานี้เช่นกัน

คำเตือนในการใช้ยา Isosorbide Dinitrate

เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการใช้ยา ผู้ป่วยควรระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้

• แจ้งให้แพทย์ทราบหากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยา Isosorbide Dinitrate ยา Isosorbide Mononitrate หรือยา Nitroglycerin รวมถึงยาและสารอื่น ๆ เพราะอาจเป็นอันตรายต่อร่างกาย
• แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยา วิตามิน หรือสมุนไพรทุกชนิดที่ผู้ป่วยกำลังใช้อยู่ เพราะยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับยานี้จนส่งผลให้ความดันโลหิตต่ำลงอย่างรุนแรง ก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต หรือทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลง โดยเฉพาะยารักษาหย่อนสมรรถภาพทางเพศและภาวะความดันหลอดเลือดปอดสูง  
• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนการใช้ยา หากผู้ป่วยเคยมีประวัติทางสุขภาพ เช่น ภาวะโลหิตจาง ภาวะขาดน้ำ โรคหัวใจอย่างหัวใจวายหรือหัวใจขาดเลือด โรคไต ความดันโลหิตต่ำ เป็นต้น 
• ผู้ป่วยที่มีสัญญาณของภาวะหัวใจขาดเลือด แต่ยังไม่ได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์ อาทิ เจ็บหรือแน่นหน้าอก อาการปวดร้าวไปยังกรามหรือหัวไหล่ คลื่นไส้ และมีเหงื่อออกมาก ไม่ควรรับประทานยานี้
• แจ้งให้แพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยา Isosorbide Dinitrate หากต้องเข้ารับการผ่าตัดหรือทันตกรรมใด ๆ
• หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ขณะใช้ยานี้ เพราะตัวยาอาจไปเพิ่มความเสี่ยงของผลข้างเคียงได้ เช่น เวียนศีรษะ ง่วงซึม หน้ามืด หมดสติ เป็นต้น
• หลีกเลี่ยงการลุกจากท่านั่งหรือท่านอนเร็วเกินไป เพราะอาจรู้สึกเวียนศีรษะ 
• หลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะ การใช้เครื่องจักร หรือการทำกิจกรรมที่ต้องอาศัยความตื่นตัวอยู่ตลอดเวลาขณะใช้ยานี้ เพราะตัวยาอาจทำให้เวียนศีรษะและเสี่ยงเกิดอันตรายหรืออุบัติเหตุได้
• ผู้ป่วยสูงอายุอาจไวต่อผลข้างเคียงจากตัวยามากกว่าผู้ป่วยในช่วงวัยอื่น โดยเฉพาะอาการเวียนศีรษะและหน้ามืด ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการหกล้มหรือพลัดตกจากที่สูง
• ผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์ หรือวางแผนจะตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ถึงผลดีผลเสียและความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์ก่อนใช้ยานี้   
• ผู้ป่วยที่ต้องให้นมบุตรในขณะที่ใช้ยานี้ ควรปรึกษาแพทย์ถึงความเสี่ยงต่อทารกก่อนให้นมบุตร เพราะยาอาจซึมผ่านน้ำนมมารดาไปสู่ทารกได้ 

ปริมาณการใช้ยา Isosorbide Dinitrate

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยาดังนี้

อาการเจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด

ตัวอย่างการใช้ยา Isosorbide Dinitrate เพื่อรักษาและป้องกันอาการเจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด 

ผู้ใหญ่ การรับประทานยาในแต่ละรูปแบบจะมีรายละเอียดที่ต่างกันไป อาทิ

• ยาฉีดสำหรับอาการเจ็บหน้าอกชนิดไม่คงที่ : ฉีดยาเข้าทางหลอดเลือดดำปริมาณ 2–12 มิลลิกรัม/ชั่วโมง โดยปรับความเข้มข้นของยาตามการตอบสนองของผู้ป่วย หากจำเป็นอาจปรับปริมาณได้ไม่เกิน 20 มิลลิกรัม/ชั่วโมง 
• ยาเม็ด: รับประทานยาปริมาณ 20–120  มิลลิกรัม/วัน โดยแบ่งรับประทานวันละหลายครั้ง แล้วค่อย ๆ เพิ่มปริมาณยาตามการตอบสนองของผู้ป่วย ปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 240 มิลลิกรัม/วัน 
• ยาอมใต้ลิ้นสำหรับอาการเจ็บหน้าอกเฉียบพลัน : อมยาปริมาณ 2.5–10 มิลลิกรัมไว้ใต้ลิ้น   

หัวใจวาย (Heart Failure)

ตัวอย่างการใช้ยา Isosorbide Dinitrate เพื่อรักษาและป้องกันหัวใจวาย 

ผู้ใหญ่ การรับประทานยาในแต่ละรูปแบบจะมีรายละเอียดที่ต่างกันไป อาทิ

• ยาฉีด : ฉีดยาเข้าทางหลอดเลือดดำปริมาณ 2–12 มิลลิกรัม/ชั่วโมง โดยปรับความเข้มข้นของยาตามการตอบสนองของผู้ป่วย หากจำเป็นอาจปรับปริมาณได้ไม่เกิน 20 มิลลิกรัม/ชั่วโมง 
• ยาเม็ด : รับประทานยาปริมาณ 30–160 มิลลิกรัม/วัน โดยแบ่งรับประทานวันละหลายครั้ง ปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 240 มิลลิกรัม/วัน
• ยาอมใต้ลิ้น : อมยาปริมาณ 2.5–10 มิลลิกรัมไว้ใต้ลิ้น ทุก 2 ชั่วโมง หากจำเป็น 

การใช้ยา Isosorbide Dinitrate

วิธีการใช้ยาเพื่อความปลอดภัยมีดังนี้

• ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ห้ามใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า น้อยกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ เพราะตัวยาอาจไม่มีประสิทธิภาพในการควบคุมอาการของผู้ป่วย ทั้งนี้แพทย์อาจปรับปริมาณการใช้ยาบางครั้ง หากมีข้อสงสัยใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานเสมอ
• ควรรับประทานยานี้ก่อนมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที โดยห้ามหัก บด เคี้ยว หรือแกะยาชนิดแคปซูลหรือเม็ด แต่ให้กลืนลงไปทั้งเม็ด
• รับประทานยาในเวลาเดียวกันของแต่ละวัน และไม่ควรหยุดใช้ยาโดยไม่ได้รับอนุญาตจากแพทย์
• ขณะรับประทานยาควรอยู่ในท่าพักหรือนั่งกับที่ เพราะยาอาจทำให้เวียนศีรษะหรือหน้ามืด
• ผู้ป่วยที่ใช้ยา Isosorbide Dinitrate ชนิดเม็ดทาน เพื่อป้องกันอาการเจ็บหน้าอกเฉียบพลัน ควรใช้ยาอย่างสม่ำเสมอ
• ยา Isosorbide Dinitrate ชนิดอมใต้ลิ้นเท่านั้นที่รักษาอาการเจ็บหน้าอกที่เกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันได้ หากผู้ป่วยพบสัญญาณแรกของอาการเจ็บหน้าอก ให้อมยาไว้ใต้ลิ้นแล้วรอให้ยาละลายช้า ๆ โดยไม่เคี้ยวยาหรือกลืนยาลงไป
• ขณะมีอาการเจ็บหน้าอกฉับพลันแพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยใช้ยา Nitroglycerin ชนิดอมใต้ลิ้นก่อนการใช้ยา Isosorbide Dinitrate ชนิดทาน 
• แจ้งให้แพทย์ทราบ หากผู้ป่วยอาเจียน ท้องเสีย หรือเหงื่อออกมากกว่าปกติเป็นเวลานานในขณะที่ใช้ยานี้ เพราะอาจนำไปสู่ภาวะไม่สมดุลของเกลือแร่ในร่างกายและภาวะความดันโลหิตต่ำ ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
• แจ้งให้แพทย์ทราบโดยด่วน หากอาการเจ็บหน้าอกทวีความรุนแรงยิ่งขึ้นหรือคงอยู่นานกว่า 5 นาที โดยเฉพาะเมื่อเกิดร่วมกับอาการหายใจลำบาก รู้สึกอ่อนแรง เวียนศีรษะ คลื่นไส้ หรือหน้ามืด 
• หากผู้ป่วยมีตารางการใช้ยาที่ชัดเจนแล้วลืมรับประทานยา ให้รับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ หากไม่เกิน 2 ชั่วโมงหรือไม่เกิน 6 ชั่วโมงสำหรับยาเม็ดหรือแคปซูลชนิดออกฤทธิ์นาน จะถึงช่วงเวลาของยารอบถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาตามเวลาปกติ โดยห้ามเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า  
• หากผู้ป่วยใช้ยาเกินปริมาณที่กำหนด ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจก่อให้เกิดอาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง มีไข้ สับสน เวียนศีรษะอย่างรุนแรง หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ มีปัญหาสายตา คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสียปนเลือด หายใจลำบาก เหงื่อออก ผิวเย็น หมดสติ หรือชัก และนำไปสู่การเสียชีวิตได้
• เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความชื้น ความร้อน และแสงแดด โดยเก็บยาให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยงและปิดฝาให้สนิทหลังการใช้งาน 

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Isosorbide Dinitrate  

โดยทั่วไป ยาไอโซซอร์ไบด์ไดไนเตรทอาจก่อให้เกิดอาการปวดศีรษะ เวียนศีรษะ หน้ามืด คลื่นไส้ และหน้าแดง ซึ่งหากอาการเหล่านี้ไม่หายไปหรือทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ตรงจุด หากผู้ป่วยมีผลข้างเคียงที่รุนแรงดังต่อไปนี้ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบโดยด่วน

• มีสัญญาณของการแพ้ยา เช่น ผื่น คัน ลมพิษ หายใจลำบาก เวียนศีรษะอย่างรุนแรง มีอาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น และลำคอ เป็นต้น
• ปวดศีรษะอย่างรุนแรง  
• รู้สึกหน้ามืดคล้ายจะหมดสติ
• อาการเจ็บหน้าอกจากการขาดเลือดแย่ลง
• หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นช้า
• หัวใจเต้นผิดจังหวะหรือเต้นไม่สม่ำเสมอ

 อย่างไรก็ตาม หากผู้ป่วยพบผลข้างเคียงหรือความผิดปกติอื่น ๆ นอกเหนือจากนี้ ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและรับการรักษาเพิ่มเติม