ขาบวมบวมข้างเดียว มีนั่งห้อยขา เป็นสาเหตุหรือไม่ หรือเกิดจากโรคอะไร ตอนนี้ดีขึ้นแล้ว

สวัสดีค่ะ คุณ Wimon,

                     สาเหตุของการเกิดขาบวม ได้แก่

                    1. การยืนนานๆ หรือนั่งห้อยขาเป็นเวลานานติดต่อกันหลายชั่วโมง ทั้งนี้เนื่องจากเลือดในหลอดเลือดดำจะต้องไหลกลับเข้าสู่หัวใจ หากยืนหรือนั่งห้อยขานาน เลือดจะไหลกลับเข้าสู่หัวใจลำบาก เพราะกล้ามเนื้อที่บริเวณน่องไม่ได้เกิดการเคลื่อนไหว ที่จะช่วยในการบีบไล่เลือดกลับหัวใจ เลือดจึงคั่งอยู่ในหลอดเลือดดำ และทำให้น้ำเหลืองไหลกลับเข้าสู่หลอดเลือดดำไม่ได้ น้ำเหลืองจึงคั่งอยู่ในเนื้อเยื่อ ทำให้เกิดอาการน่องและเท้าบวมได้ และอาจมีอาการปวดได้เล็กน้อย หากได้มีการเคลื่อนไหวของขา หรือยกขาสูง อาการบวมก็จะหายไป  

                    2. มีไตเรื้อรัง หรือไตวาย แต่มักมีอาการบวมที่หน้าด้วย นอกจากนี้จะต้องมีอาการอื่นๆ อีก เช่น ปัสสาวะบ่อย หรือปัสสาวะน้อยกว่าปกติ คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร น้ำหนักลด เหนื่อยง่าย กล้ามเนื้ออ่อนแรง ความดันโลหิตต่ำ เป็นต้น

                    3. ตับแข็ง นอกจากอาการเท้าบวม ขาบวมแล้ว จะมีอาการอื่นๆ ด้วย เช่น ท้องมาน อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ไม่มีแรง เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน น้ำหนักลดลง ปวดท้องด้านขวา ตัวเหลือง ตาเหลือง คันตามผิวหนัง เป็นต้น

                    4. ภาวะหัวใจวาย อาการเท้าบวม ขาบวม จะเป็นตลอดทั้งวัน และมีอาการอื่นๆ อีก เช่น  แน่นหน้าอก หอบเหนื่อย หายใจลำบาก นอนราบไม่ได้ ไอมีเสมหะปนเลือด น้ำหนักเพิ่ม เป็นต้น

                    5. เกิดลิ่มเลือดอุดตันที่ขา อาการบวมจะเป็นตลอดต่อเนื่อง การนอนไม่ทำให้อาการดีขึ้นหรือหายไป คลำดูบริเวณขาจะรู้สึกร้อนกว่าปกติ หรือคลำหลอดเลือดได้เป็นเส้นแข็ง หากกระดกเท้าขึ้นจะปวดที่บริเวณน่อง มักมีปัจจัยต่างๆ ที่ทำให้เกิด เช่น หลังผ่าตัด ผู้สูงอายุที่ไม่ค่อยเคลื่อนไหว เป็นโรคภูมิแพ้ตนเองชนิดต่างๆ มีภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด เป็นต้น

                    6. น้ำเหลืองคั่งจากท่อน้ำเหลืองอุดตัน ซึ่งมีสาเหตุ เช่น โรคเท้าช้าง โรคมะเร็งชนิดต่างๆ เป็นต้น ซึ่งก็ต้องมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย

                   หากคุณพ่อไม่ได้มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย อีกทั้งอาการขาบวมได้หายไปหรือดีขึ้นแล้ว สาเหตุก็น่าจะมาจากการนั่งห้อยขาเป็นเวลานานได้ ซึ่งวิธีที่จะช่วยลดอาการน่องบวม ได้แก่ การเคลื่อนไหวขาบ่อยๆ เมื่อต้องยืนนาน หรือยืนเขย่งขึ้นลง เมื่อต้องนั่งห้อยขานาน ให้ลุกขึ้นยืนเป็นระยะๆ หรือกระดกข้อเท้าขึ้นลง เพื่อให้กล้ามเนื้อขาที่น่องออกแรงบีบรัดหลอดเลือดดำ การสวมถุงน่องและถุงเท้าที่ช่วยรัดบริเวณน่อง ห้ามใส่กางเกงที่รัดบริเวณต้นขา เวลานอนควรใช้หมอนรองที่เท้าและน่อง ลดการทานอาหารเค็ม ซึ่งอาจจะช่วยลดปริมาณของเหลวที่สะสมในขา หากมีน้ำหนักตัวมากควรพยายามลดน้ำหนัก เป็นต้น แต่หากอาการขาบวมเป็นอย่างต่อเนื่อง หรือมีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วม เช่น ปวดบริเวณที่บวม มีเหนื่อยง่าย หายใจลำบาก นอนราบไม่ได้ เป็นต้น ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจค่ะ