เพรดนิโซโลน

เพรดนิโซโลน (Prednisolone) เป็นยาในกลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroid) หรือที่รู้จักกันดีคือ สเตียรอยด์ ซึ่งจะช่วยยับยั้งสารในร่างกายที่ถูกสร้างขึ้นมาในภาวะอักเสบ ยาตัวนี้มีการใช้ในการรักษาโรคอย่างหลากหลาย เช่น โรคทางภูมิคุ้มกัน โรคหอบหืด โรคลำไส้อักเสบ หรือโรคเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและข้อต่อ

เพรดนิโซโลน ยากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ เป็นยาสังเคราะห์ที่มีความคล้ายกับฮอร์โมนตามธรรมชาติที่ผลิตขึ้นในร่างกายจากต่อมหมวกไต มีประโยชน์มากในทางการแพทย์แต่ก็ตามมาด้วยผลข้างเคียงที่สูงเช่นกัน การใช้ยานี้จึงควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์

เกี่ยวกับเพรดนิโซโลน

กลุ่มยา	ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	ช่วยควบคุมอาการเกี่ยวกับการอักเสบและภูมิแพ้ เช่น โรคหืด รูมาตอยด์ ข้ออักเสบและลำไส้อักเสบ
กลุ่มผู้ป่วย	เด็กและผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยาเม็ด ยาน้ำ ยาฉีด ยาหยอดหู ยาหยอดตา ยาทา

คำเตือนในการใช้ยาเพรดนิโซโลน

• ห้ามใช้ยานี้ในผู้ที่เคยมีประวัติการแพ้ยาเพรดนิโซโลนและยากลุ่มสเตียรอยด์
• ก่อนการใช้ยานี้ ต้องบอกประวัติทางการแพทย์กับแพทย์ที่ทำการรักษา หรือต้องว่ามีการใช้ยาชนิดใดอยู่บ้าง เพราะมีหลายโรคที่มีผลกระทบกับการใช้ยาสเตียรอยด์และยาหลายชนิดที่มีปฏิกิริยาต่อสเตียรอยด์
• สำหรับคุณแม่ที่ตั้งครรภ์ กำลังให้นมบุตรหรือวางแผนจะมีบุตร ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยานี้
• หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อ เพราะยาเพรดนิโซโลน มีผลทำให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายอ่อนแอลง จึงทำให้มีความเสี่ยงในการติดเชื้อได้ง่าย
• สำหรับผู้ที่ต้องขับรถหรือทำงานที่ต้องยกของหนัก ต้องดูการตอบสนองของร่างกายที่มีกับยาชนิดนี้ เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายได้
• ควรใช้ยานี้อย่างระมัดระวัง สำหรับผู้ป่วยที่เป็นความดันโลหิตสูง มีความผิดปกติทางไตหรือตับ เป็นเบาหวาน ต้อหิน ต้อกระจก โรคกระดูกพรุน โรคหัวใจ เป็นต้น
• การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือใช้ยาแก้ปวดบางกลุ่ม เช่น ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) ขณะที่ใช้ยานี้ จะเพิ่มความเสี่ยงในการมีเลือดออกในกระเพาะอาหารและลำไส้ได้
• ห้ามการให้วัคซีนชนิดเชื้อเป็น (Live Vaccine) เช่น อีสุกอีใส หัด ในขณะที่ใช้ยานี้

ปริมาณการใช้ยาเพรดนิโซโลน

โดยทั่วไปแล้วปริมาณการใช้ยาเพรดนิโซโลน จะอยู่ที่ 5-60 มิลลิกรัมต่อวัน แบ่งรับประทาน 1-4 ครั้งต่อวัน โดยปริมาณการใช้ยาจะขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของแพทย์ผู้ให้การรักษาและขึ้นอยู่กับว่าใช้รักษาโรคอะไร ซึ่งแพทย์อาจมีการเปลี่ยนแปลงปริมาณการให้ยาเพื่อให้ผลการรักษาที่ดีที่สุด นอกจากนั้น ผู้ป่วยห้ามเพิ่มหรือลดปริมาณการใช้ยาด้วยตัวเอง เนื่องจากผู้ป่วยอาจมีอาการข้างเคียงจากการลดยาหรืออาการถอนยา การปรับยาต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้น

สำหรับเด็ก ปริมาณการให้ยาจะพิจารณาจากแพทย์ผู้ให้การรักษา โดยแพทย์จะพิจารณาการให้ยาจากน้ำหนักตัวของเด็ก

การใช้ยาเพรดนิโซโลน

• ใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์ ห้ามใช้ยามากเกินหรือน้อยกว่าที่แพทย์ได้แนะนำเอาไว้ และใช้ยาตามวิธีการใช้ที่ให้มาตามฉลาก
• ไม่ว่าผู้ป่วยจะกำลังทำการรักษาหรือมีการใช้ยาชนิดใดอยู่ก็ตาม ต้องบอกแพทย์ว่าผู้ป่วยใช้ยาเพรดนิโซโลนอยู่ เพราะโรคบางโรคหรือยาบางตัวอาจไม่ถูกกับยาเพรดนิโซโลน
• ห้ามหยุดใช้ยานี้โดยที่แพทย์ไม่ได้แนะนำ อาจทำให้มีอาการต้องการยา โดยให้ปรึกษาแพทย์หากมีอาการต้องการยาที่ไม่ปรารถนาขึ้น
• ผู้ป่วยที่กำลังใช้ยาเพรดนิโซโลน แต่ลืมรับประทานยา แนะนำให้รับประทานให้เร็วที่สุดเมื่อนึกขึ้นได้ โดยที่ยังห่างกับช่วงเวลาถัดไปที่ต้องรับประทาน
• ห้ามเพิ่มปริมาณการใช้ยาเป็น 2 เท่า หากลืมรับประทานในมื้อก่อนหน้า เพราะไม่สามารถทดแทนกันได้
• เก็บยาเอาไว้ที่อุณหภูมิห้องโดยให้ห่างจากความชื้นและความร้อนสูง เพราะอาจทำให้ยาเสื่อมสภาพได้

ผลข้างเคียงจากการใช้ยาเพรดนิโซโลน

หากมีสัญญาณของการแพ้ยาเพรดนิโซโลน เช่น โรคลมพิษ หายใจติดขัด มีอาการบวมที่หน้า ริมฝีปาก ลิ้นหรือคอ ควรรีบไปพบแพทย์

ผลข้างเคียงที่มีความรุนแรงน้อย

• มีอาการนอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน
• มีสิวขึ้น ผิวแห้ง มีรอยช้ำที่ผิว บาดแผลหายช้า
• มีเหงื่อออกมาก
• ปวดหัว เวียนหัว
• มีอาการคลื่นไส้ ปวดท้อง ท้องอืด
• รูปร่างเปลี่ยน หรือมีการบวมเฉพาะจุดในร่างกาย (โดยเฉพาะที่แขน ขา ใบหน้า คอ หน้าอก และสะโพก)

ผลข้างเคียงที่มีความรุนแรง

• มีปัญหาเกี่ยวกับการมองเห็น
• มีอาการบวม น้ำหนักขึ้นอย่างรวดเร็ว หายใจถี่
• มีอาการซึมเศร้ารุนแรง อารมณ์ที่แปรปรวนไม่เป็นปกติ มีอาการชัก
• อุจจาระเป็นเลือด หรือไอเป็นเลือด
• ตับอ่อนอักเสบ มีอาการเจ็บรุนแรงบริเวณท้องช่วงบนเจ็บไปถึงหลัง มีอาการคลื่นไส้อาเจียน หัวใจเต้นเร็ว
• อาการที่เกิดจากโพแทสเซียมต่ำ มีอาการมึนงงสับสน หัวใจเต้นผิดจังหวะ กระหายน้ำอย่างมาก กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือเหนื่อยอ่อน
• ความดันโลหิตสูงที่รุนแรง มีอาการปวดหัวรุนแรง การมองเห็นไม่ชัด หายใจถี่ เจ็บหน้าอก วิตกังวล อาการชัก
• หากผู้ป่วยมีการใช้ยาเพรดนิโซโลนเป็นเวลานาน ใช้ยาปริมาณมากในการรักษา แล้วหยุดใช้ทันที ผู้ป่วยอาจได้รับผลข้างเคียงจากการถอนยา ซึ่งจะทำให้มีไข้ อาเจียน ไม่อยากอาหาร ท้องร่วง คลื่นไส้ เวียนศีรษะ น้ำหนักลด ร่างกายอ่อนแอ ไม่สบายตัว เจ็บตามข้อหรือเจ็บกล้ามเนื้อ เป็นต้น

หากมีอาการเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งในข้างต้นให้รีบติดต่อแพทย์โดยเร็ว เพื่อจะได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที