ลูกสาวอายุ 15 ปี ยังไม่มีประจำเดือนมา ผิดปกติไหม เกิดจากสาเหตุใด ต้องไปพบแพทย์ไหม

สวัสดีค่ะ คุณ Donravee Ak,

                   หากอายุ 15 ปีแล้ว ยังไม่เคยมีประจำเดือน ถือว่ามีภาวะขาดประจำเดือนปฐมภูมิ (primary amenorrhea) ซึ่งสาเหตุอาจเกิดได้จาก

                    1. ภาวะเยื่อพรหมจารีไม่ขาด ถือเป็นความผิดปกติมาแต่กำเนิดที่เยื่อพรหมจารีไม่ขาดเป็นรูหรือเป็นช่องเปิดสู่ภายนอก เมื่อเข้าสู่วัยที่ควรมีประจำเดือน จะทำให้มีอาการปวดท้องน้อยทุกเดือน และอาการจะปวดมากขึ้นเรื่อยๆ แต่ไม่มีประจำเดือนออกมาให้เห็น อาจมีอาการคัดตึงเต้านมร่วมด้วยในช่วงเวลาใกล้เคียงกับมีอาการปวดท้องน้อย ส่วนการพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ เช่น การมีเต้านม มีขนหัวหน่าว สะโพกผาย เป็นต้น จะพัฒนาตามวัยปกติ

                   2. มีการพัฒนาที่ผิดปกติของเนื้อเยื่อที่จะเจริญไปเป็นมดลูก (Mullerian agenesis) ทำให้ไม่มีมดลูกและช่องคลอดเกิดขึ้น แต่ยังมีรังไข่เป็นปกติ ทำให้การพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ ยังเป็นปกติ

                    3. มีเนื้องอกของต่อมใต้สมอง ทำให้ไปมีผลกดการสร้างฮอร์โมนเพศที่ไปกระตุ้นให้รังไข่ทำงานและมีประจำเดือน จึงส่งผลให้ไม่มีประจำเดือน ส่วนการพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ ยังเป็นปกติ

                     4. รังไข่ไม่พัฒนา หรือ รังไข่หยุดทำงานก่อนเวลาอันควร โดยหากเกิดก่อนวัยที่จะมีประจำเดือน ก็ไม่มีประจำเดือนเลย และไม่มีการพัฒนาทางเพศด้านอื่นๆ เช่น ไม่มีเต้านมที่ขยายขึ้น ไม่มีขนหัวหน่าว สะโพกไม่ขยาย เป็นต้น 

                     5. มี โครโมโซมเป็นเพศชาย (XY) และมีต่อมเพศซึ่งเป็นของเพศชาย ที่สร้างฮอร์โมนเพศชาย แต่เนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกายไม่มีการตอบสนองต่อฮอร์โมนเพศชาย จึงทำให้ลักษณะภายนอกเป็นผู้หญิง (เรียกว่า tesicular ferminization) แต่จริงๆ แล้วเป็นผู้ชาย ไม่มีมดลูก จึงไม่มีประจำเดือน

                     หากลูกยังคงไม่มีประจำเดือนมา แนะนำว่าควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุค่ะ