ทานยาต้าน HIV ควรงดทานอะไรก่อนหรือหลังทานยา หากถึงเวลาทานยา สามรถทานได้เลยไหม

สวัสดีค่ะ คุณ For health,

                 ยาต้านไวรัส HIV นั้นมีหลายสูตร บางสูตรอาจกินวันละ 1 ครั้ง บางสูตรวันละ 2 ครั้ง แต่ไม่ว่าจะเป็นสูตรใด ต้องทานให้ตรงเวลาต่อเนื่องทุกวัน

                  เช่น

                  หากเป็นยาที่กินวันละ 1 ครั้ง หรืออาจระบุว่า ทุก 24 ชั่วโมง ก็สามารถกินเวลาไหนก็ได้ แต่ต้องเป็นเวลาเดียวกันทุกวัน เช่น กินตอน 8.00 น. ก็ต้องทานที่เวลา 8.00 น. ทุกวัน แต่หากระบุว่าเป็นยาที่ให้ทานก่อนนอน ก็ควรกินในเวลากลางคืน เช่น กินเวลา 21.00 น. หากบางวันนอนดึก กินยาไป 21.00 น. แล้วยังไม่เข้านอนก็ไม่เป็นไร  เพียงแค่ยาก่อนนอนมักเป็นยาที่มีผลข้างเคียงทำให้คลื่นไส้ อาเจียน มึนงงหรือง่วงนอน เช่น ยา EFV (เอฟฟาไวเร็นซ์)  ถ้ากินแล้วนอนจะช่วยให้อาการข้างเคียงเหล่านี้ลดน้อยลงได้

                  ส่วนยาที่กินวันละ 2 ครั้ง ที่ฉลากยาอาจระบุ ทุก 12 ชั่วโมง  หรือ เช้า-เย็น ก็ต้องกินยา ห่างกัน 12 ชั่วโมง เช่น มื้อแรกกิน 8.00 น. มื้อที่ 2 ต้องกินตอน 20.00 น. เป็นต้น

                  นอกจากตรงเวลาแล้ว ยาบางชนิดจำเป็นต้องสัมพันธ์กับอาหารด้วย  เช่น  ยาก่อนอาหาร   ต้องกินตอนท้องว่าง หรือกินก่อนอาหาร 1 ชั่วโมง เพราะจะช่วยให้ยาดูดซึมได้ดี และไม่ถูกทำลายโดยน้ำย่อยอาหารที่มีฤทธิ์เป็นกรด  เช่น ยา ddI (ดีดีไอ) , Indinavir (อินดินาเวียร์) ส่วนบางบางชนิด ต้องกินหลังอาหารทันที  เพราะยาจะดูดซึมได้ดีเวลาที่ในกระเพาะมีอาหาร และป้องกันการระคายเคืองของกระเพาะอาหาร เช่น RTV (ริโทนาเวียร์) , AZT (ซิโดวูดิน) เป็นต้น สำหรับอาหารต่างๆ ไม่ได้มีข้อห้ามในการทานพร้อมกับยา ยกเว้นสิ่งที่ไม่มีประโยชน์ อย่างแอลกอฮอล์ ก็ไม่ควรดื่มพร้อมกับยา รวมถึงไม่ควรดื่มในเวลาอื่นๆ ด้วย เพราะย่อมเป็นโทษต่อร่างกายค่ะ ซึ่งรวมไปถึงอาหารประเภทกึ่งสุกกึ่งดิบ อาหารดิบ อาหารหมักดอง เป็นต้น

                    ดังนั้น ควรทราบก่อนว่ายาที่ทานอยู่ ระบุว่าให้ทานก่อนหรือหลังอาหารค่ะ เพื่อจะได้ให้ยาออกฤทธิ์ได้เต็มประสิทธิภาพ หากไม่ทราบ ควรสอบถามกับเภสัชกรหรือแพทย์ที่รักษาค่ะ